Gdynia - miejsca które warto zwiedzić

Gdynia, położona nad Morzem Bałtyckim w północnej Polsce, jest miastem na prawach powiatu, które w 1926 roku uzyskało prawa miejskie. Miasto stało się ważnym ośrodkiem dzięki budowie portu, który zapewnił Polsce dostęp do morskich szlaków handlowych. Gdynia, część Trójmiasta (wraz z Gdańskiem i Sopotem), liczy około 244 tys. mieszkańców, co czyni ją największym w Polsce miastem niewojewódzkim. Architektonicznie Gdynia jest znana jako „białe miasto” z modernistyczną zabudową, głównie z okresu międzywojennego, a wiele budynków przetrwało wojnę, co pozwoliło zachować jej historyczny charakter. W mieście znajduje się również kilka wieżowców, w tym zespół Sea Towers. Kulturalnie Gdynia tętni życiem dzięki różnorodnym festiwalom, takim jak Open’er Festival, Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, czy Gdynia Classica Nova. Gdynia posiada liczne muzea, w tym Muzeum Emigracji i Muzeum Marynarki Wojennej oraz galerie sztuki i teatry, jak Teatr Muzyczny i Teatr Miejski. W mieście odbywają się także ważne wydarzenia sportowe, a nastawienie na sport widać w licznych klubach piłkarskich, żeglarskich i innych. Ciekawostką jest, że Gdynia znajduje się na planszy Monopoly, a jej historia kinematograficzna jest reprezentowana przez takie filmy jak „Zew morza” czy „Miasto z morza”. Miasto przygotowało liczne tereny spacerowe nadmorskie, a także jest znane z działalności powiązanej z gospodarką morską, w tym z wieloma stoczniami i firmami transportowymi. Gdynia oferuje również różnorodne atrakcje turystyczne, jak plaże, molo, port wojenny oraz sąsiednie tereny pełne zieleni. W ciągu swoich 100 lat istnienia Gdynia przekształciła się z małej wioski rybackiej w dynamiczne miasto, które łączy tradycję z nowoczesnością, a jego obywatelom oferuje wysoki standard życia oraz bogate możliwości kulturalne i sportowe.

ORP Błyskawica to polski niszczyciel, zbudowany w stoczni John Thornycroft & Co. w latach 1935-1937, będący jednym z dwóch okrętów typu Grom. Służył w Marynarce Wojennej, biorąc aktywny udział w II wojnie światowej, uczestnicząc w kampaniach norweskiej i francuskiej, a także w Bitwie o Atlantyk oraz operacjach „Torch” i „Overlord”. Okręt był znany ze swojej znakomitej prędkości, osiągając maksymalnie 40,4 węzła. Po wojnie, w 1946 roku, Błyskawica wróciła do Polski, gdzie pełniła funkcję okrętu flagowego, a następnie została przekształcona w okręt muzeum w 1976 roku. Jako najstarszy zachowany niszczyciel na świecie, Błyskawica stanowi unikatowy zabytek architektury militarnej, z interesującą konstrukcją, obejmującą m.in. nietypowy układ artylerii i system kierowania ogniem opracowany przez Polskie Zakłady Optyczne. Okręt ma istotne znaczenie historyczne, symbolizując polski wkład w walkę z nazizmem. Oprócz tego, Błyskawica cieszy się popularnością w kulturze, znajdując się w literaturze marynistycznej i będąc bohaterem monety wydanej przez Narodowy Bank Polski. Ciekawostką jest, że w 1987 roku okręt został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari. Od momentu przekształcenia w muzeum, Błyskawica przyciąga rocznie setki tysięcy zwiedzających, edukując o historii Marynarki Wojennej oraz promując kulturę morską w Polsce.

Archikatedra Oliwska, zlokalizowana w Gdańsku-Oliwie, to rzymskokatolicki kościół archikatedralny, który należy do archidiecezji gdańskiej i stanowi ważny zabytek kultury, wpisany na listę Pomników Historii 23 listopada 2017 roku. Historia archikatedry sięga 1186 roku, kiedy książę pomorski Sambor I erygował filię cysterskiego klasztoru. W ciągu wieków kościół był wielokrotnie niszczony i odbudowywany, m.in. w wyniku pożarów, zniszczeń w czasie wojen oraz likwidacji klasztoru w 1831 roku. W 1992 roku papież Jan Paweł II podniósł kościół do rangi archikatedry. Architektura katedry to przykład trzynawowej bazyliki z transeptem i wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Fasadę ozdabiają dwie wieże, a wewnątrz znajdują się 23 ołtarze w stylach barokowym i rokokowym, ponadto cenny ołtarz główny w stylu renesansowym. Elementy wykończenia, takie jak obrazy i rzeźby, są dziełem znanych XVII-wiecznych artystów gdańskich. Organy oliwskie, zbudowane początkowo w latach 1763–1788, są jednymi z największych w Polsce, posiadają 96 głosów i wyjątkowe, rokokowe zdobienia, a ich odbudowa przeszła przez wiele etapów. W Archikatedrze odbywają się koncerty organowe oraz inne wydarzenia kulturalne, przyciągając zarówno wiernych, jak i turystów. Archikatedra Oliwska jest świadkiem rzadkiego połączenia bogatej historii, cennych dzieł sztuki oraz tradycji muzycznych, co czyni ją miejscem o ogromnym znaczeniu zarówno lokalnym, jak i ogólnokrajowym.

Muzeum Miasta Gdyni, utworzone w 1983 roku, jest samorządową instytucją kultury dokumentującą dzieje Gdyni. Jego początki sięgają 1968 roku, kiedy w Miejskiej Bibliotece Publicznej zainicjowano Dział Dokumentacji Historii Miasta. Muzeum mieści się w budynku zwanym Domkiem Abrahama przy ul. Starowiejskiej 30, a działalność wystawiennicza odbywała się w Pawilonie Wystawowym przy ul. Waszyngtona 21. W 2007 roku muzeum otworzyło nowoczesny gmach przy ul. Zawiszy Czarnego, co znacząco podniosło jakość jego prezentacji i dostosowało przestrzeń do nowych wyzwań architektonicznych oraz potrzeb społecznych. Muzeum dokumentuje historię miasta, szczególnie okres II Rzeczypospolitej, a także promuje aspekty nowoczesności Gdyni, w tym dizajn, architekturę i sztukę. Jego zbiory przekraczają 63 tysiące obiektów, w tym dokumenty, obrazy i przedmioty kultury materialnej, a także ponad 11 tysięcy woluminów w księgozbiorze naukowym. Muzeum prowadzi również Archiwum Cyfrowe „Gdynia w sieci”, umożliwiające digitalizację zbiorów i udostępnianie ich szerokiemu gronu odbiorców. W 2022 roku zdobyło nagrodę Sybilla za projekt "Rok Tadeusza Wendy w Gdyni". W skład muzeum wchodzą różne działy, w tym Dział Historyczny, Dział Sztuki oraz Ośrodek Edukacji. W ciągu swojej trzydziestoletniej historii muzeum przeszło znaczną ewolucję, co odzwierciedla zarówno jego architektura, jak i zbioru. Znane osoby, które kierowały muzeum to Wojciech Zieliński, Stefania Lemańska, Dagmara Płaza-Opacka, Jacek Friedrich i obecna dyrektor Karin Moder. Muzeum jest cennym miejscem dla kultury, edukacji i historii Gdyni, a jego działalność ukazuje zażyłą relację miasta z morzem oraz jego dynamiczny rozwój.

Dar Pomorza, znany również jako Biała Fregata, to trzymasztowy żaglowiec szkolny, który został zakupiony w 1929 roku przez społeczeństwo Pomorza dla Szkoły Morskiej w Gdyni. Zbudowany w latach 1909-1910 w stoczni Blohm und Voss w Hamburgu, pierwotnie służył jako statek szkolny niemieckiej marynarki handlowej pod nazwą Prinzess Eitel Friedrich. Po I wojnie światowej fregata trafiła do Francji w ramach reparacji wojennych, a następnie została nieużytkowana przez kilka lat. W 1929 roku, po zakupie, przeprowadzono remont i felgi, zmieniając nazwę na Dar Pomorza. Fregata miała wiele osiągnięć, w tym 102 rejsy szkolne, przepłynięcie pół miliona mil morskich oraz okrążenie świata jako pierwszy polski statek. Wśród jej komendantów byli znani kapitanowie, a podczas swojej służby statek szkolił 13,384 studentów. Po potrzebie remontu w latach 70. XX wieku zdecydowano o przekształceniu Dar Pomorza w statek-muzeum, co udało się zrealizować dzięki zaangażowaniu wielu osób. Od 1982 roku fregata jest oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, a zwiedzający mogą poznać jej historię oraz życie na morzu. W 2016 roku odwiedziło ją prawie 138 tysięcy osób. Architektonicznie, Dar Pomorza zachwyca swoją stalową konstrukcją oraz wspaniałymi detalami żaglowymi, mając długość 80,3 m i wysokość 41,4 m. Ciekawostką jest, że w 1980 roku Poczta Polska wyemitowała znaczek z wizerunkiem Daru Pomorza, na którym widniał portret kapitana Maciejewicza. W 2019 roku na nabrzeżu Pomorskim powstała makieta fregaty w skali 1:40, a także przeprowadzono renowację kadłuba.

ORP Sokół (294) to okręt podwodny typu Kobben, wcześniej znany jako KNM Stord (S-308), zbudowany w 1966 roku w stoczni Nordseewerke w Niemczech. Po 34 latach służby w Norweskiej Marynarce Wojennej, został przekazany Polsce w 2002 roku, gdzie służył do 2018 roku. Okręt, wykonany ze stali magnetycznej, przeznaczony był do głębszych zanurzeń, a jego konstrukcja była modyfikacją niemieckiego typu 205. ORP Sokół przebył niemal 26 000 mil morskich, a w ciągu 16 lat służby zdobył tytuł „Przodującego okrętu 3. Flotylli Okrętów”. Po wycofaniu z marynarki, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni planuje przekształcenie Sokoła w okręt-muzeum. W 2020 roku zawarto umowy dotyczące przygotowania okrętu do ekspozycji, obejmujące konserwację i demontaż części systemów. Budynek muzeum zyska nową atrakcję turystyczną, a okręt zostanie umieszczony w niezwykłej pozycji, częściowo zakryty szkłem, co umożliwi zwiedzającym oglądanie go także od wewnątrz. Planuje się, że ORP Sokół będzie dostępny do zwiedzania w sezonie letnim 2024, co jest istotnym wydarzeniem kulturalnym, podkreślającym historyczne znaczenie jednostki oraz jej rolę w polskiej marynarce wojennej.

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, założone w 1968 roku, jest kluczowym ośrodkiem kultury kaszubskiej, którego historia sięga przed II wojnę światową. Powstanie muzeum zostało zainicjowane przez działalność regionalistów i organizacji kaszubskich, a w 1967 roku, po przekazaniu zbiorów Franciszki Majkowskiej, uzyskano pomieszczenia od lokalnych władz. Muzeum, w pierwotnej formie nazwane Muzeum Piśmiennictwa Kaszubsko-Pomorskiego, zyskało nowe zbiory związane z muzyką kaszubską, a jego statuty przyjęto w 1968 roku. Muzeum mieści się w Pałacu Przebendowskich, w dawnym zespole pałacowo-parkowym, który był stopniowo restaurowany. Obiekt odzwierciedla architektoniczną tradycję XVIII wieku i stanowi ważny punkt na kulturalnej mapie regionu. Muzeum organizuje liczne wydarzenia, w tym konferencje naukowe, spotkania autorskie, wystawy, konkursy i koncerty, a także podejmuje współpracę z regionalnymi towarzystwami. W zbiorach znajdują się unikatowe piśmiennictwo i muzyka, które dokumentują kulturę kaszubską. Muzeum przechowuje spuścizny po wybitnych pisarzach, kompozytorach i folklorystach, a także bogate kolekcje starodruków oraz dzieł sztuki. W 2019 roku otrzymało Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Ciekawostką jest również, że Muzeum prowadzi działalność wydawniczą, publikując prace popularne i naukowe w języku polskim i kaszubskim. To centrum kultury i historii nie tylko gromadzi zbiory, ale także aktywnie uczestniczy w promowaniu i pielęgnowaniu dziedzictwa kaszubskiego.

Akwarium Gdyńskie, funkcjonujące od 1971 roku, znajduje się w modernistycznym budynku z 1938 roku, usytuowanym na Molo Południowym w Gdyni. Zostało zbudowane w celu prezentacji fauny i flory środowisk wodnych i wodno-lądowych. Obiekt jest podzielony na siedem tematycznych sal, w tym sale poświęcone Bałtykowi, rafie koralowej, Amazonii oraz zwierzętom żyjącym w strefie styku wody i lądu. W Akwarium znajduje się 68 akwariów, w których zamieszkuje ponad 1 500 organizmów z około 250 gatunków, a ich łączna objętość wody przekracza 140 ton. Historia Akwarium sięga lat 20. XX wieku, kiedy to w Helu powstało Morskie Laboratorium Rybackie, które zaczęło gromadzić okazy przyrodnicze. Laboratorium przekształciło się w Stację Morską, a po przeniesieniu do Gdyni w 1938 roku, dostosowano budynek do celów muzealnych. Po wojnie rozpoczęto odbudowę i w 1971 roku otwarto Muzeum Oceanograficzne. W 2003 roku zmieniono nazwę na Akwarium Gdyńskie, a od 2005 roku obiekt uzyskał status ogrodu zoologicznego. Akwarium Gdyńskie jest jedną z najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych w regionie, przyciągając rocznie ponad 400 tysięcy gości. Misja Akwarium obejmuje nie tylko prezentację organizmów wodnych, lecz także szerzenie świadomości ekologicznej i edukację. Oferuje programy edukacyjne dla różnych grup wiekowych, dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a także organizuje wydarzenia specjalne i buduje społeczność zainteresowaną ochroną środowiska wodnego. W 2019 roku Akwarium Gdyńskie uzyskało dofinansowanie z UE na rozbudowę, dzięki czemu do 2021 roku wzbogaci się o nowe zbiorniki i nowoczesną przestrzeń edukacyjną. W 2015 roku Akwarium wprowadziło ideę Ocean Literacy w Polsce i rozwija dostępność ekspozycji dla turystów z różnych krajów, w tym za pomocą elektronicznego przewodnika w trzech językach. Obiekt aktywnie wykorzystuje media społecznościowe do promocji zagadnień związanych ze środowiskiem wodnym.

Bazylika Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, znana jako bazylika Morska, to jedna z najstarszych rzymskokatolickich świątyń w Gdyni, położona w centrum dzielnicy Śródmieście. Jest to neobarokowy kościół filialny, który został zbudowany z inicjatywy pierwszego wójta Gdyni, Jana Radtke, a grunt pod budowę ofiarowała Elżbieta Skwiercz. Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego miała miejsce 29 września 1922 roku. Budowa, trwająca prawie dwa lata, zakończyła się wiosną 1924 roku. W międzyczasie projekt został zmieniony z kaplicy na kościół, co pozwoliło mieszkańcom Gdyni uniknąć trzykrotnej drogi do kościoła w Oksywiu. Architektura obiektu nawiązuje do barokowych i renesansowych kościołów w Polsce, a jego fundamenty powstały z kamieni balastowych przywiezionych przez statek SS Kentucky. Wsparciem kościoła był obraz Matki Bożej Pocieszenia namalowany przez prof. Jana Rutkowskiego. W 1984 roku kościół został wpisany do rejestru zabytków, a jego status zmienił się w 1986 roku, gdy wybudowano nowy kościół pod tym samym wezwaniem, co spowodowało, że stary obiekt stał się kościołem filialnym. W 2001 roku arcybiskup metropolita gdański ustanowił przy kościele Gdyńską Kapitułę Kolegiacką, a 10 kwietnia 2011 roku odsłonięto tablicę poświęconą ofiarom katastrofy smoleńskiej. W 2018 roku papież Franciszek podniósł kościół do rangi bazyliki mniejszej, a ceremoniał nadania tytułu bazyliki morskiej odbył się 4 maja 2019 roku. Obecnie bazylika pełni rolę siedziby kapituły kolegiackiej oraz miejsca wieczystej adoracji Najświętszego Sakramentu.

Gdański Ogród Zoologiczny, zlokalizowany w Oliwie, w dzielnicy Gdańska, zajmuje ponad 123 hektary Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, co czyni go największym ogrodem zoologicznym w Polsce pod względem powierzchni. Historia zoo sięga lat 20. XX wieku, kiedy to w Oliwie funkcjonował zwierzyniec. Po II wojnie światowej, 1 maja 1954 roku, otwarto nową placówkę, zlokalizowaną w Dolinie Leśnego Młyna, na terenie byłego sanatorium. Dynamiczny rozwój ogrodu w lat 50. i 60. XX wieku był zasługą pierwszego dyrektora, Michała Massalskiego. W połowie lat 80. zoo prezentowało około 800 zwierząt z 176 gatunków, przyciągając rocznie około 400 tysięcy zwiedzających. Na koniec 2019 roku w ogrodzie mieszkało 220 gatunków zwierząt, w tym 74 gatunki ssaków, 57 gatunków ptaków i 29 gatunków gadów, a frekwencja wyniosła 486 693 gości. Gdańskie zoo ma na swoim koncie osiągnięcia hodowlane, szczególnie w zakresie kondorów wielkich oraz żyraf Rothschilda. W 2008 roku otwarto nową żyrafiarnię, a w kolejnych latach wprowadzono do zoo surykatki, gepardy oraz takiny złote. Ogród uczestniczy w Europejskim Programie Ochrony Zwierząt, prezentując rzadkie oraz zagrożone gatunki, takie jak anoa czy lutangi jawajskie. Gdański Ogród Zoologiczny znalazł się również w prestiżowych organizacjach, takich jak Europejskie Stowarzyszenie Ogrodów Zoologicznych. Dyrektor Michał Targowski kierował ogrodem od 1991 roku do 2023, kiedy to jego następcą została Emilia Salach. Zoo wyróżnia się nie tylko bogatą fauną, ale także nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi oraz różnorodnymi atrakcjami, które przyciągają licznych odwiedzających, co czyni je ważnym centrum kulturowym i edukacyjnym w regionie.

Kościół św. Jakuba w Oliwie, zlokalizowany przy ulicy Opackiej w Gdańsku, jest rzymskokatolickim kościołem filialnym, który ma bogatą historię sięgającą XIV wieku. Początkowo powstał obok klasztoru cysterskiego jako trójnawowy, murowany kościół przeznaczony dla lokalnych mieszkańców. W 1577 roku świątynia została zniszczona przez gdańskich żołnierzy, a następnie odbudowana w latach 1591-1593 w formie dwunawowej. Kościół był konsekrowany przez sufragana Franciszka Łąckiego 18 stycznia 1604 roku. W 1709 roku dobudowano wieżę o wysokości 24 metrów. W XIX wieku kościół przeszedł wiele zmian, w tym kasację klasztoru cysterskiego, przez co stał się parafialnym dla katolików dopiero po 1946 roku, po przeniesieniu ewangelików do nowego kościoła. Eklektyczna architektura kościoła charakteryzuje się dwunawową budowlą o wymiarach 28 metrów długości, 10 metrów szerokości i 12 metrów wysokości, wyposażoną w XVIII-wieczny ołtarz oraz ambonę. Ciekawym elementem dekoracyjnym jest rokokowy kartusz z czasów opata Jacka Józefa Rybińskiego. W posadzce można dostrzec sześć płyt nagrobnych, w tym cztery z herbami. Warto zaznaczyć, że nieopodal kościoła znajdowały się stacje pielgrzymek, związane z Bractwem Drogi Krzyżowej, a przechowana kapliczka św. Jana Nepomucena świadczy o religijności mieszkańców. Kościół przeszedł liczne remonty i renowacje, w tym w latach 1879-1882 oraz 1999, kiedy to odnawiano dach i wieżę. W 2006 roku budowla zyskała nową iluminację zewnętrzną, co podkreśla jej walory estetyczne w kontekście nocnym. Kościół św. Jakuba nie tylko pełni rolę miejsca kultu, ale jest również świadkiem historii regionu, jego zmian oraz duchowego życia mieszkańców Oliwy.