Lutowiska

Lutowiska, wcześniej znana jako gmina Szewczenko, jest gminą wiejską położoną w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim. Jest to najbardziej na południe wysunięta gmina w Polsce oraz jedna z największych pod względem powierzchni, zajmując 7. miejsce w kraju, jednocześnie charakteryzującą się najniższą gęstością zaludnienia. Gmina była historycznie miejscem o bogatej demografii; w 1931 roku mieszkało tu 18 491 osób, natomiast w 2004 roku liczba ta spadła do 2221. Tereny te były inspiracją dla Marii Kownackiej, autorki książek dla dzieci, w jej powieści „Na tropach węża Eskulapa”. Historia gminy sięga 1934 roku, kiedy utworzono gminę zbiorową Lutowiska z kilku jednostkowych gmin wiejskich. Po II wojnie światowej gmina weszła w struktury administracyjne ZSRR, a jej nazwa została zmieniona na Szewczenko. Ponownie przywrócono gminę Lutowiska w 1973 roku. W ramach reformy administracyjnej gmina została zniesiona w 1954 roku, a w jej miejsce wprowadzono gromady. W 2017 roku powierzchnia gminy wynosiła 475,6 km², z czego 82% stanowiły użytki leśne, a 11% użytki rolne. Gmina Lutowiska graniczy z gminami Cisna i Czarna oraz z Ukrainą i Słowacją. Wśród ciekawostek można wymienić, że na terenie gminy znajduje się wschodni fragment Bandrowa Narodowego, który nie został włączony do Polski, oraz kilka odizolowanych domów, administracyjnie przynależących do Boberki. Gmina ma również honorowych obywateli, a jej społeczność cechuje silna więź z lokalnym dziedzictwem i przyrodą.