Auschwitz II – Birkenau, największy niemiecki oboz zagłady, działał od marca 1942 do października 1944, będąc kluczowym elementem „ostatecznego rozwiązania” kwestii żydowskiej. Oboz ten zginęło około 1 miliona ludzi, w większości Żydów, ale także Polaków, Romów oraz jeńców radzieckich. Zorganizowany w formie prostokątnego terenu o powierzchni 140 ha, Birkenau był ogrodzony drutem kolczastym i podzielony na sekcje, gdzie znajdowały się baraki, komory gazowe oraz krematoria. Budowę obozu rozpoczęto w 1941 roku, a jego architektura obejmowała zarówno prowizoryczne budynki, jak i specjalnie zaprojektowane krematoria II, III, IV oraz V, które oddano do użytku w latach 1943-1944. W obozie dominowała okrutna hierarchia, z SS oraz kapo, którzy nadzorowali więźniów i ich prace przymusowe. Wyselekcjonowani więźniowie przeżywali dramatyczne separacje od rodziny, a ich tożsamość zredukowano do numerów obozowych, co podkreślało ich dehumanizację. Obozowe życie wiązało się z brutalnością i poniżeniem; Żydzi przetrzymywani byli w skrajnie nieludzkich warunkach, a wielu z nich umierało w wyniku gazowania lub przymusowej pracy. Ciekawostką jest, że oboz mógł pomieścić do 100 tysięcy jeńców radzieckich, choć funkcji tej nigdy nie pełnił. Po II wojnie światowej Birkenau stał się symbolem Holokaustu i miejscem pamięci, ukazującym okrucieństwo tego okresu. Ostatni raz komory gazowe i krematoria użyto 28 listopada 1944, tuż przed likwidacją obozu. Auschwitz-Birkenau pozostaje niezwykle ważnym miejscem w kontekście pamięci o ofiarach Holokaustu, stanowiąc świadectwo ludzkiego cierpienia i zbrodni przeciwko ludzkości.