Auschwitz-Birkenau

Auschwitz, zespół niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozu zagłady, obejmujący KL Auschwitz I, KL Birkenau (Auschwitz II) oraz KL Monowitz (Auschwitz III), działał w latach 1940–1945 w Oświęcimiu i stał się symbolem Zagłady Żydów. Obóz, który kosztował życie około 1,1 miliona Żydów, 140–150 tysięcy Polaków, 23 tysiące Romów i wielu innych, jest dziś wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Architektonicznie Auschwitz I składał się z ceglanych budynków, natomiast Birkenau zaprojektowano jako masowy oboz zagłady z komorami gazowymi i krematoriami. Systematyczne rozbudowywanie obozu służyło nie tylko jako miejsce przetrzymywania więźniów, ale też jako fabryka śmierci. Historia Auschwitz jest również związana z ruchem oporu - byli więźniowie organizowali pomoc wzajemną oraz dokumentowali zbrodnie, a Witold Pilecki stworzył obozowy ruch oporu ZOW. Jako swoisty „dom intymny” dla SS, blok 24 był miejscem, gdzie wykorzystywano więźniarki. Po wojnie, oboz mógł zyskać trochę sprawiedliwości; Rudolf Höß, pierwszy komendant, został osądzony i stracony, a w 1947 utworzono Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Ciekawostką jest to, że nazwa „polskie obozy” była często używana w kontekście historycznym, co wywoływało kontrowersje. Muzeum jest nie tylko miejscem pamięci, ale także edukacji o Holocaustie, odwiedzanym przez miliony turystów rocznie. W jego zasobach znajdują się liczne materiały źródłowe, a również dokumenty, które przypominają o potwornych zbrodniach dokonywanych na ludziach. Pomimo trudnych tematów, Auschwitz pozostaje ważnym miejscem refleksji i nauki dla przyszłych pokoleń.