Świedziebnia

Gmina Świedziebnia, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, ma bogatą historię sięgającą 1867 roku, kiedy to powstała jako gmina Dzierzno w powiecie rypińskim. Siedzibą gminy jest wieś Świedziebnia. W latach 1975–1998 gmina była częścią województwa toruńskiego. Z danych z końca 2013 roku wynika, że gmina miała 5209 mieszkańców. Powierzchnia gminy wynosi 103,83 km², z czego 73% to użytki rolne, a 17% to tereny leśne. Gmina stanowi 10% powierzchni całego powiatu. Na jej terenie znajduje się rezerwat przyrody Mszar Płociczno, chroniący unikalne torfowisko i relikty roślinne. W kontekście architektonicznym wyróżniają się dwa zabytki: drewniany kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z przełomu XVIII/XIX w. w Księtem oraz zespół kościelny parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Świedziebni z lat 1876-79, obejmujący także cmentarz oraz XIX-wieczną bramę. Historia gminy jest skomplikowana, z licznymi zmianami administracyjnymi, zwłaszcza po II wojnie światowej, gdy wprowadzono zmiany dotyczące gmin wiejskich i gromad. Po wojnie formalne podziały administracyjne nie odpowiadały rzeczywistej sytuacji aż do reformy w 1954 roku. Na terenie gminy znajdują się także miejscowości takie jak Chlebowo, Dzierzno, Granaty, oraz zdarza się, że w zbiorach GUS gminy są mylone, co budziło kontrowersje w lokalnej administracji. Gmina Świedziebnia jest więc przykładem bogatej, ale także skomplikowanej historii regionu, z ciekawymi aspektami architektonicznymi i przyrodniczymi.