Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich

Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” zajmuje powierzchnię 49 387 ha, a jego otulina dodatkowe 14 010 ha. Obszar parku rozciąga się na północno-wschodnią część Raciborza, północny Rybnika oraz kilka gmin, w tym Czerwionkę-Leszczyny i Żory. Park, utworzony w 1993 roku, chroni naturalne lasy, tereny wodne oraz rzadkie siedliska roślinne, w tym specyficzne gatunki, jak cibora żółta. W jego obrębie znajduje się rezerwat przyrody Łężczok oraz ośrodek edukacyjny w Rudach. W kontekście architektury, park jest znany z pocysterskiego zespołu klasztorno-pałacowego oraz kościoła w Rudach. Historia parku jest nierozerwalnie związana z cystersami, którzy przybyli tutaj w XIII wieku, przekształcając krajobraz i przyczyniając się do rozwoju regionu. Zachowały się liczne ślady po ich działalności, takie jak kuźnice i huty. W parku można znaleźć także zabytkowe drewniane kościoły, dwory, oraz architekturę przemysłową, np. kolejkę wąskotorową. Walory przyrodnicze oraz kulturowe uczyniły park jednym z największych i najważniejszych obszarów ochrony przyrody w Polsce.