Pałac w Śmiełowie

Pałac w Śmiełowie, zbudowany w 1797 roku przez architekta Stanisława Zawadzkiego, jest przykładem klasycyzmu w architekturze, łączącym elegancki korpus główny z półkolistymi galeriami i pięknymi portykami. Jego design inspirowany był włoską Villą Badoer, a układ wnętrz, mimo harmonijnej fasady, jest nieregularny i chaotyczny, co dodaje mu tajemniczości. Pałac nie tylko zachwyca architekturą, ale również malarską dekoracją wnętrz, wykonanych przez braci Smuglewiczów, z freskami nawiązującymi do klasyki, co świadczy o bogatej kulturze epoki. Historycznie, posiadłość jest związana z rodem Gorzeńskich, a Hieronim Gorzeński aktywnie uczestniczył w wydarzeniach niepodległościowych oraz prowadził majątek znany z hodowli koni. Śmiełów, ze względu na strategiczne położenie, odegrał rolę punktu przerzutowego dla ludzi i literatury w czasie zaborów, a Adam Mickiewicz był jednym z jego gości w 1831 roku. Po wygaśnięciu rodu Gorzeńskich w 1887 roku pałac przeszedł w ręce Franciszka Chełkowskiego, który wzbogacił jego wnętrza o pamiątki związane z Mickiewiczem i stał się miejscem spotkań wybitnych osobistości kultury. Po II wojnie światowej budynek został splądrowany i przekształcony w mieszkania, a w 1975 roku otwarto w nim Muzeum im. Adama Mickiewicza, które gromadzi dzieła związane z poetą oraz zachowuje otaczający pałac park krajobrazowy.