Monaster Zbawiciela i Trójcy Świętej w Wojnowie

Monaster Zbawiciela i Trójcy Świętej w Wojnowie to męski klasztor staroobrzędowców-fiedosiejewców, który funkcjonował w latach 1848–1884, a następnie został reaktywowany jako żeńska wspólnota w 1885, istniejąc do 2006 roku. Został założony przez mnichów fiedosiejewskich, którzy przybyli na Mazury, aby stworzyć centrum religijne dla staroobrzędowców w obliczu prześladowań w Rosji. Klasztor miał duże znaczenie kulturalne i religijne, szczególnie w kontekście zbierania książek oraz prowadzenia szkoły dla chłopców. Przełożony klasztoru, Piotr Ledniew, który przyjął imię Paweł, wprowadził nowatorskie nauki o sakramentalnym charakterze małżeństwa, co doprowadziło do podziału we wspólnocie i ostatecznie do jego wypędzenia w 1866 roku. Po tym zdarzeniu klasztor zaczął podupadać, a w 1884 zamieszkiwał go tylko jeden mnich. Żeński monaster, założony przez mniszkę Eupraksję, stał się ośrodkiem wsparcia dla staroobrzędowców i przeciwdziałał ich przechodzeniu na jednowierstwo. W czasie I wojny światowej klasztor znacznie ucierpiał, co doprowadziło do jego degradacji. Molenna klasztorna w Wojnowie to najstarsza budowla sakralna staroobrzędowców w Polsce, charakteryzuje się prostą architekturą z ośmiokończastym krzyżem na wieży, oraz międzynarodowym wpływem. Obiekt oferował mniszkom specjalne pomieszczenia do modlitwy i izolacji na czas nowicjatu. Po 2006 roku, po śmierci ostatniej mniszki, monaster stał się miejscem otwartym dla turystów, przyciągając zainteresowanie zarówno swoim bogatym dziedzictwem historycznym, jak i wyjątkową architekturą. Warto również podkreślić, że wnętrze klasztoru obejmowało różne sale modlitewne oraz celę dla nowicjuszek, co świadczy o oddaniu zakonnic w ich duchowym życiu i misji. Monaster Zbawiciela i Trójcy Świętej jest dziś nie tylko ważnym punktem na mapie turystycznej Mazur, ale również symbolizuje kulturowe dziedzictwo staroobrzędowców, które przetrwało przez dziesięciolecia.