Dwór w Szańcu

Dwór w Szańcu to renesansowy murowany obiekt datowany na lata 1580–1609, położony w miejscowości Szaniec w powiecie buskim, województwo świętokrzyskie. Budowla, będąca obecnie ruiną, została wzniesiona przez rodzinę Padniewskich, którzy używali jej sporadycznie, a głównie była zamieszkana przez dzierżawców, szczególnie po wprowadzeniu majątku do ordynacji Myszkowskich. W konstrukcji dworu można dostrzec elementy wcześniejszej gotyckiej budowli obronnej, co podkreśla jego unikalny charakter architektoniczny. Wewnątrz znajdowała się kwadratowa sień otoczona pomieszczeniami, a obiekt posiadał dwukondygnacyjne piwnice oraz parter. Istnieją także historyczne kontrowersje dotyczące budynku; w połowie XIX wieku pojawiły się wiadomości o zborze ariańskim, co jednak zostało zdementowane przez źródła historyczne, takie jak opis kościoła w Szańcu z 1664 roku. Kolejnymi właścicielami dworu byli m.in. Wielopolscy, Jan Olrych Szaniecki, Bocheńscy oraz baron Emil Rayski. Po 1831 roku Jan Olrych-Szaniecki wznieśli nowy budynek w pobliżu ruin, który jednak nie zachował się do dzisiaj. Od 1985 roku dwór jest przedmiotem prac remontowych prowadzonych przez osobę prywatną, co może świadczyć o rosnącym zainteresowaniu ochroną i rewaloryzacją dziedzictwa kulturowego regionu. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego, co podkreśla jego wartość historyczną i kulturową. Ruiny dworu w Szańcu są świadectwem bogatej historii oraz rozwoju architektury w regionie, przyciągając uwagę zarówno miłośników historii, jak i turystów.