Łysa Góra

Łysa Góra, znana także jako Święty Łysiec, to szczyt w Górach Świętokrzyskich o wysokości 594 m n.p.m., objęty ochroną w ramach Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wyróżnia się charakterystycznym gołoborzem oraz pozostałościami wału kultowego związanymi z wczesnośredniowiecznym kultem Słowian. Na szczycie znajduje się klasztor Misjonarzy Oblatów M.N., który powstał w wyniku założenia opactwa benedyktyńskiego, według legendy założonego przez Bolesława I Chrobrego w 1006 roku. Opactwo stało się jednym z najważniejszych miejsc kultu religijnego w Polsce, szczególnie po przybyciu relikwii drzewa krzyża świętego w XI wieku. Historia opactwa była burzliwa, przechodziło przez różne zniszczenia i renowacje, a także pełniło rolę więzienia. Muzeum Przyrodnicze na Świętym Krzyżu, mieszczące się w budynku opactwa, oferuje odwiedzającym edukację na temat przyrody regionu. W ostatnich latach kontrowersje wzbudziły zmiany granic Świętokrzyskiego Parku Narodowego, które obejmowały usunięcie fragmentu Łysej Góry oraz dodanie nowego terenu leśnego. Mimo sprzeciwu ze strony wielu instytucji naukowych, decyzje te zostały zatwierdzone przez rząd, co wywołało dyskusje dotyczące ochrony tego wyjątkowego miejsca. W 2023 roku z gołoborza pod szczytem wykonano fotografie, które sięgają widokiem aż do Warszawy, co dodatkowo zwiększyło atrakcyjność tego regionu. Łysa Góra, jako istotny ośrodek kultu religii słowiańskiej i historyczne sanktuarium, jest świadkiem bogatej i różnorodnej historii Polski, łącząc elementy kulturowe, architektoniczne oraz unikalne aspekty przyrodnicze.