Krzyż na Bruszni

Krzyż na Bruszni to imponująca budowla o wysokości 30 metrów, usytuowana na wzniesieniu w Kielcach, upamiętniająca kluczowe wydarzenie z nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku, kiedy to powstańcy styczniowi planowali atak na rosyjskich żołnierzy. Powstał w czerwcu 2017 roku jako szósty z kolei krzyż w tym miejscu, po wcześniejszych, które nie przetrwały próby czasu z powodu zniszczeń naturalnych, takich jak burze czy degradacja materiałów. Pierwszy krzyż był prowizoryczny, a kolejne cztery były wykonane z drewna. W 1916 roku dla uczczenia 53. rocznicy powstania styczniowego usypano kamienny kopiec i postawiono brzozowy krzyż, który został później zastąpiony przez większy drewniany krzyż poświęcony przez ks. Jana Mauersberga. Przewracany przez wichurę lub rozbierany, krzyż był nie tylko pomnikiem, ale także miejscem harcerskich ceremonii, w tym pierwszego konspiracyjne spotkania Szarych Szeregów w 1940 roku. W 1988 roku harcerze postawili jodłowy krzyż o wysokości 19,67 m, a w 2003 roku na inicjatywę Związku Piłsudczyków wmurowano tablicę pamiątkową ku czci bohaterów powstania. Krzyż w 2007 roku został przewrócony przez wichurę, lecz roku później, z okazji 90. rocznicy powstania pierwszego krzyża, postawiono nowy, 24-metrowy krzyż oraz odtworzono koronę cierniową, będącą elementem wcześniejszego krzyża z 1917 roku. Krzyż na Bruszni jest więc nie tylko symbolem historycznym, ale także świadectwem ciągłej pamięci o heroicznych wysiłkach powstańców oraz ważnych wydarzeniach lokalnej historii.