Kurzelów

Kurzelów to wieś sołecka znajdująca się w województwie świętokrzyskim, w powiecie włoszczowskim, która w przeszłości posiadała prawa miejskie, uzyskane w 1285 roku i utracone w 1869 roku. W drugiej połowie XVI wieku Kurzelów był prywatnym miastem duchownym, a jego historia związana jest z arcybiskupami gnieźnieńskimi, którzy w XII wieku ustanowili tu jeden z archidiakonatów. W miejscowości znajduje się gotycka kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1360 roku, znana z unikatowego sklepienia wspierającego się na jednym filarze oraz drewniana dzwonnica z przełomu XVII i XVIII wieku. Kurzelów był także miejscem ożywionego życia kulturalnego, mając szkołę kolegiacką oraz bogatą tradycję akademicką, związaną z Akademią Krakowską i reprezentantami szkoły kurzelowskiej, takimi jak Jan Brożek czy Paweł Herka. W czasach nowożytnych miejscowość stała się świadkiem wydarzeń historycznych, w tym udziału mieszkańców w powstaniu styczniowym, co przyczyniło się do utraty statusu miejskiego. W okresie II wojny światowej miały tu miejsce potyczki między różnymi grupami zbrojnymi. Ciekawostką jest też lokalna tradycja związana z czasami Władysława Jagiełły, obecna w literaturze, np. w legendzie "Trzy panny z Kurzelowa". Obecnie w Kurzelowie funkcjonuje Dom Kultury oraz orkiestra dęta, co świadczy o kontynuacji lokalnych tradycji kulturalnych. Miejscowość, usytuowana przy drodze wojewódzkiej 785, jest również otoczona naturalnymi zasobami, w tym rezerwatem przyrody Ługi. Historia Kurzelowa to nie tylko architektura i kultura, ale także bogate dziedzictwo społeczne i uczestnictwo w ważnych momentach historii Polski.