Rytel

Rytel to wieś położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Czersk, zamieszkała przez Borowiaków. Licząca 2425 mieszkańców wieś, znajdująca się przy drodze krajowej nr 22, dysponuje szkołą podstawową, gimnazjum, ośrodkiem zdrowia, restauracją, sklepami oraz innymi lokalnymi usługami. Jako sołectwo gminy Czersk, Rytel obejmuje również kilka okolicznych miejscowości, a jego powierzchnia wynosi 8754 ha. W historii Rytla, która sięga czasów średniowiecza, szczególną datą jest rok 1430, kiedy to komtur tucholski Jost von Hohenkircher przyznał Marcinowi Retelowi przywilej nadawczy na karczmę. Wieś posiada bogaty dorobek architektoniczny, w tym neobarokowy kościół pw. NMP Królowej Różańca Świętego wybudowany w latach 1909-1911, oraz plebanię i cmentarz. W latach 1842-1847 powstał również Wielki Kanał Brdy, mający na celu nawadnianie łąk w regionie. Rytel rozwijał się gospodarczo, oferując zatrudnienie w tartakach oraz handlu lokalnym. W okresie międzywojennym wieś była znaczącym ośrodkiem tartacznym, a jeden z tartaków przetwarzał duże ilości drewna na eksport. W czasie II wojny światowej Rytel doznał zniszczeń, jednak po wojnie szybko się odbudował, rozwijając infrastrukturę oraz działalność kulturalną. W miejscowości istnieją sekcje Domu Kultury oraz drużyna piłkarska Brda Rytel. W 2013 roku usunięto nagrobki z byłego cmentarza ewangelickiego, a w 2017 roku wieś dotknęła katastrofalna wichura, niszcząc wiele domów i lasów. Rytel to miejsce, które łączy bogatą historię z dynamicznym rozwojem współczesnym, a jego architektura i tradycje są świadectwem miejscowej kultury i wartości historycznych.