Cerkiew Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Kożanach

Cerkiew Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Kożanach to prawosławna świątynia znajdująca się w dekanacie Białystok diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Jej historia sięga XVII wieku, kiedy to pierwsza cerkiew, pierwotnie wezwana Narodzeniem Matki Bożej, została wzmiankowana w dokumentach z 1621 roku. Przez wieki kościół przeszedł różne zmiany, w tym unię z Kościołem rzymskokatolickim. W XVIII wieku, unicka cerkiew w Kożanach była silnie zlatynizowana. Po rozbiorach Polski i przynależności do Prus, obiekt zaczynał działalność w ramach diecezji supraskiej. W XIX wieku z powodu ubóstwa i złego stanu technicznego cerkiew została zamknięta, a w latach 70. zburzona. Ponownie, po długich staraniach lokalnej społeczności, nowa cerkiew została wzniesiona w latach 1883-1886. Architektonicznie jest to drewniana, trójdzielna budowla o konstrukcji zrębowej, z wieżą-dzwonnicą i dachem w formie krzyża greckiego. Wnętrze zdobi ikonostas z jedenaście wizerunkami, w tym szczególnie cenionym wizerunkiem Chrystusa Zbawiciela. Na terenie cerkwi znajdują się także zabytkowe krzyże oraz pomnik 80 prawosławnych mieszkańców gminy Juchnowiec Kościelny, którzy stracili życie w czasie II wojny światowej. Ciekawostką jest również drewniana kaplica nad uważanym za cudowne źródło, umiejscowiona u podnóża wzgórza cerkwi. Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków w 2005 roku, a po zakończeniu gruntownego remontu została poświęcona w 2019 roku przez arcybiskupa Jakuba.