Centralne Muzeum Jeńców Wojennych

Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, założone w 1964 roku w Łambinowicach, służy jako ważna instytucja dokumentująca losy jeńców wojennych, szczególnie w kontekście II wojny światowej. Pierwotnie stanowiło oddział Muzeum Śląska Opolskiego, ale z czasem uzyskało status samodzielnej jednostki, zmieniając nazwy, aż do obecnej formy. Muzeum pełni funkcje naukowe, edukacyjne i konserwatorskie, a także zorganizowało liczne wystawy oraz konferencje naukowe, w tym z okazji 50-lecia swej działalności w 2015 roku. Informuje o niemieckim i radzieckim systemie jenieckim oraz prowadzi badania nad różnorodnymi aspektami II wojny światowej i najnowszej historii Polski. W architekturze znajdują się dwie siedziby: w Opolu, gdzie mieści się dyrekcja oraz wystawy, oraz w Łambinowicach, w zrewitalizowanych budynkach po obozie jenieckim. W Opolu zabudowania mają historyczną wartość, a ich przeszłość związana jest m.in. z aresztami i funkcjonowaniem Gestapo. W Łambinowicach znajdują się pozostałości po obozach oraz cmentarze jenieckie, co czyni ten teren Pomnikiem Pamięci Narodowej. Zbiory muzeum przekraczają 10 tysięcy obiektów, głównie związanych z II wojną światową, w tym pamiątki od polskich jeńców. Archiwum muzeum obejmuje dokumenty dotyczące jeńców, w tym zbiory niemieckiego Czerwonego Krzyża oraz relacje byłych jeńców, co stanowi istotny wkład w badania nad historią niewoli. Oryginalność Muzeum podkreślają eksponaty powstałe w czasie wojny, w tym dzieła sztuki i przedmioty codziennego użytku, a także przechowywane materiały archiwalne, mikrofilmy i cenną fototekę. To miejsce pamięci nie tylko o jeńcach, ale także o trudnych czasach II wojny światowej, stanowiące ważny element polskiej kultury i historii.