Bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki w Nysie

Bazylika pw. św. Jakuba Apostoła i św. Agnieszki w Nysie to największy obiekt sakralny w mieście oraz cenny zabytek, uważany za pomnik historii. Można go określić jako katedrę z racji na jego znaczenie oraz licznych biskupów pochowanych w jego wnętrzu. Historia bazyliki sięga legendarnych początków, kiedy to pobożny mieszkaniec Nysy, Jakub, zbudował tu drewniany kościół około 1000 roku. Murowany kościół położono na fundamentach w 1195 roku, a kolejne przebudowy miały miejsce w XIV i XV wieku, przekształcając go w gotycką bazylikę. Architektura kościoła wyróżnia się halową, dziewięcioprzęsłową strukturą z jednymi z najbardziej spadzistych dachów w Europie i monumentalnym sklepieniem krzyżowo-żebrowym opartym na smukłych filarach. Wnętrze adornuje wiele kaplic, w tym barokowe usytuowane na północy i południu oraz gotyckie na wschodzie. W kościele znajduje się wiele wartościowych dzieł sztuki, takich jak późnogotycka Madonna z Dzieciątkiem z 1410 roku czy obrazy Hansa Dürera. W prezbiterium umieszczono drewniany tryptyk, który przetrwał wojnę. Kościół miał bogatą historię, na przestrzeni wieków doznawał licznych zniszczeń, w tym podczas pożarów i oblężeń, a odbudowywano go pod nadzorem znanych architektów. W XX wieku bazylika przeszła istotne renowacje, m.in. w latach 1957-1961 oraz w latach trzydziestych, po czym w 2009 roku uzyskała tytuł bazyliki papieskiej. Z ciekawostek, wydarzenia wojny trzydziestoletniej doprowadziły do legendy o cudownym ocaleniu Nysy podczas pożaru, co przyczyniło się do wzrostu kultu św. Jakuba. Kościół pełnił również rolę siedziby biskupów wrocławskich od 1650 roku, z bogato zdobionymi stallami dla kanoników. Dzwonnica, która zaczęła być budowana w 1474 roku, planowana była jako wysoka, ale zakończono ją na czwartym piętrze. Wewnątrz znajdują się liczne epitafia i sarkofagi biskupów, co czyni świątynię ważnym miejscem dla lokalnej kultury oraz duchownych. W ostatnich latach otwarto Skarbiec św. Jakuba, prezentujący cenne sprzęty liturgiczne i dzieła sztuki złotniczej.