Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy

Muzeum Treblinka, zlokalizowane w gminie Kosów Lacki, dokumentuje historię dwóch niemieckich nazistowskich obozów: Treblinka I (obozu pracy) i Treblinka II (ośrodka zagłady). Obozy działały w latach 1941–1944, gdzie z obozu pracy przeszło około 20 tys. osób, z czego połowa zginęła. Treblinka II była miejscem masowej eksterminacji Żydów, gdzie szacuje się, że życie straciło co najmniej 780 863 ludzi. Po wojnie przez dwadzieścia lat obszar obu obozów nie był upamiętniony, a teren był rozkopywany przez tzw. „hieny cmentarne”, które poszukiwały kosztowności. W 1964 roku odsłonięto Mauzoleum Walki i Męczeństwa w Treblince, które stanowi główny element upamiętnienia ofiar, jednak obchodziło się z nim w ograniczony sposób. Przez lata mauzoleum nie miało stałej instytucji zarządzającej, aż w 1986 roku przekształcono je w oddział Muzeum Regionalnego w Siedlcach, a następnie w 2018 roku muzeum stało się samodzielną instytucją kultury. Obecnie muzeum zajmuje obszar 132,64 ha, w tym teren byłego obozu zagłady i obozu pracy, a także inne miejsca związane z historią więźniów. W 2010 roku otwarto nowy budynek muzealny z wystawą stałą, która składa się z czterech części, prezentujących zarówno historię II wojny światowej, jak i tematykę holokaustu. Wśród eksponatów znajdują się makieta obozu oraz macewy żydowskie, które Niemcy wykorzystali w budowie "Czarnej Drogi". Muzeum corocznie przyciąga znaczną liczbę turystów, a w 2013 roku odwiedziło je 51 tysięcy osób. To miejsce nie tylko zachowuje pamięć o ofiarach, ale także pełni ważną funkcję edukacyjną i kulturalną, ukazując tragiczną historię holokaustu i okrucieństw wojny.