Popiersie Józefa Szanajcy w Warszawie

Popiersie Józefa Szanajcy to pomnik znajdujący się na warszawskiej Pradze-Północ, przy ul. Szanajcy, na rogu z ul. Jagiellońską. Jego autorem jest Bohdan Lachert, a pierwotny odlew z brązu wykonała firma Bracia Łopieńscy. Pomnik został odsłonięty 24 września 1979 roku i jest osadzony na granitowym cokole, na którym znajduje się napis informujący o tożsamości Szanajcy jako architekta i data jego śmierci – 24 września 1939 roku, kiedy to poległ pod Płazowem. Popiersie, będące hołdem dla Szanajcy, miało nie tylko znaczenie historyczne, ale również stanowiło element kultury artystycznej okresu powojennego w Polsce. Oryginalny brązowy portret, powstały w latach 1943-1944 w czasie okupacji niemieckiej, został skradziony, a obecnie znajduje się tam wykonany z żelaza zamiennik. Gipsowy model oryginału jest przechowywany w siedzibie SARP, natomiast pozostałe odlewy z brązu znajdują się w zbiorach rodzin Lachertów i Szanajców. Interesującym aspektem jest to, że Bohdan Lachert początkowo poprosił Zofię Trzcińską-Kamińską o wykonanie wizerunku Szanajcy, ale niezadowolony z rezultatów, postanowił wykonać go samodzielnie. Ciekawe jest również, że fotografia Lacherta stojącego przed rzeźbą znalazła się na okładce książki Beaty Chomątowskiej, "Lachert i Szanajca. Architekci awangardy", podkreślając znaczącą rolę obu architektów w polskiej architekturze XX wieku. Pomnik stanowi ważny element warszawskiego krajobrazu kulturowego oraz przypomina o architektonicznych osiągnięciach Szanajcy, który był związany z awangardowym ruchem architektonicznym w Polsce.