Cmentarz Powstańców Warszawy

Cmentarz Powstańców Warszawy, otwarty 25 listopada 1945 roku, jest największym cmentarzem wojennym w Polsce, poświęconym osobom poległym w powstaniu warszawskim oraz ofiarom II wojny światowej. Początkowo zajmował 4,5 ha, dziś jego powierzchnia wynosi 1,5 ha. Znajduje się przy ul. Wolskiej w Warszawie i od 2012 roku jest wpisany do rejestru zabytków. Na terenie cmentarza znajdują się zbiorowe mogiły, w tym kurhan z prochami około 50 tysięcy osób, oraz Staw Wolski. Pierwsze pochówki miały miejsce już w 1945 roku, a największy odbył się 6 sierpnia 1946 roku, kiedy na cmentarz przetransportowano 5,5 tony prochów ofiar powstania. Szacuje się, że w cmentarzu spoczywa 104 105 osób, z czego 80% to cywile. Władze komunistyczne przez długie lata ignorowały cmentarz, co prowadziło do jego zaniedbania i braku symboliki powstańczej. Dopiero w latach 60. XX wieku cmentarz został uporządkowany, a w 2001 roku zainstalowano znaki Polski walczącej. W 2012 roku rozpoczęto modernizację cmentarza oraz wprowadzono nowe pomniki i tablice, w tym Izbę Pamięci. Ciekawostką jest, że cmentarz nie był wcześniej oznaczony, a nagrobki dominowały w formie anonimowych mogił. Pomimo trudności, dziś cmentarz jest symbolem pamięci o powstaniu warszawskim, otoczonym estetyką, która łączy pamięć o ofiarach z ich upamiętnieniem przez społeczeństwo. Jego historia odzwierciedla złożoną narrację o walce o wolność oraz refleksję nad tragedią wojny.