Kowala

Kowala, gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, ma bogatą historię sięgającą czasów przedpiastowskich. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1325 roku, a tereny te były częścią kasztelanii radomskiej. Gmina rozwijała się intensywnie w XIV i XV wieku, powstając kolejne osady dzięki kolonizacji przez rody rycerskie, co przyczyniło się do wycięcia Puszczy Radomskiej. W okresie tym zyskują znaczenie miejscowe parafie, a po potopie szwedzkim gmina nie doznała znacznych zniszczeń. W XVIII wieku, mimo wojen, nastąpiło niewielkie ożywienie gospodarcze. Po zaborach i wprowadzeniu reform w XIX wieku, gmina stała się częścią państwowych struktur administracyjnych, co zaowocowało utworzeniem gminy zbiorowej Kowala-Stępocina w 1867 roku. Len następnych stuleci gmina oscylowała wokół różnych struktur administracyjnych, przeżywając zmiany podziału terytorialnego po II wojnie światowej. Współczesna Kowala to obszar o powierzchni 74,71 km², zamieszkiwany przez około 12 247 osób, z przeważającymi użytkami rolnymi (87%). Gmina jest dynamicznie rozwijająca się, posiada liczne sołectwa, takie jak Bardzice, Dąbrówka Zabłotnia czy Kosów. Ciekawostką jest, że w 1921 roku gmina miała najwyższy odsetek ludności wyznania ewangelickiego w powiecie radomskim. Kowala, granicząc z Radomiem, korzysta z bliskości miasta, jednocześnie zachowując swoją wiejską tożsamość i tradycje.