Stalag Luft III

Stalag Luft III był niemieckim obozem jenieckim, który powstał w 1942 roku w pobliżu Żagania, przeznaczonym dla lotników sił alianckich. Jego usytuowanie w słabo zaludnionym regionie, daleko od neutralnych terytoriów, miało na celu zniechęcenie jeńców do ucieczki. Obóz otoczony był podwójnym ogrodzeniem z drutu kolczastego oraz innymi mechanizmami, które miały uniemożliwić budowę tuneli, co z kolei przyczyniło się do trafienia do niego jeńców, którzy wcześniej próbowali ucieczki, w tym około 10 tysięcy osób, wśród których znajdowało się około 100 Polaków. Główną atrakcją obozu jest znana „Wielka ucieczka” z 1944 roku, która stanowiła kulminację zorganizowanych prób ucieczki do wolności. Plan, stworzony przez Rogera Bushella, angażował około 600 jeńców. Utopia ucieczkowa polegała na wykopaniu trzech tuneli, nazwanych „Tom”, „Dick” i „Harry”, z których ostatecznie sukces odniósł jedynie tunel „Harry”. Budowa tuneli była niezwykle skomplikowana i wymagała przemycania narzędzi oraz dokumentów, co umożliwiał minutowy ośrodek wywiadowczy na terenie USA. W nocy z 24 na 25 marca 1944 roku doszło do ucieczki 76 jeńców, z których jedynie trzech zdołało dotrzeć na wolność. Po ucieczce, na rozkaz Hitlera, miała miejsce brutalna akcja egzekucji schwytanych jeńców, co jednak ograniczono do pięćdziesięciu osób po interwencji Göringa. W obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej w styczniu 1945 roku oboz został ewakuowany, a jeńcy zostali przetransportowani do innych stalagów. Stalag Luft III zyskał także dużą popularność w kulturze masowej, będąc inspiracją dla literatury i filmów, w tym kultowej "Wielkiej ucieczki" z 1963 roku, a także filmów dokumentalnych ukazujących tę heroiczno-dramatyczną historię. Ciekawostką jest, że do planu ucieczki aktywnie włączali się polscy jeńcy, co podkreśla ich wkład w tę niezwykłą akcję. Obóz i jego historia stały się symbolem determinacji oraz odwagi w obliczu ciężkich warunków wojennych, a także przykładami dzielności ludzi, którzy walczyli o wolność w ekstremalnych okolicznościach.