Cmentarz żydowski w Słubicach

Cmentarz żydowski w Słubicach, znany również jako Judenkirchhof, to jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Europie, z pierwszą pisemną wzmianką sięgającą 1399 roku. Położony przy ul. Transportowej, pierwotnie założony na prywatnym gruncie rodziny Hokemann, z czasem przeszedł pod zarząd miasta Frankfurt nad Odrą. Cmentarz zyskał na znaczeniu dzięki pochówkom wielu rabinów frankfurckich, w tym Josefa ben Meir Theomima. W 1868 roku otwarto nową część cmentarza, a w 1870 roku wzniesiono neoromański dom przedpogrzebowy z charakterystyczną kopułą. Cmentarz był miejscem pamięci o żydowskich żołnierzach I wojny światowej oraz znajdowały się tam modlitewniki i zwoje Tory, uratowane przez Otto Billerbecka przed zniszczeniem. II wojna światowa przyniosła zniszczenia, ale cmentarz nie został w tamtym czasie zdewastowany. Po wojnie rozpoczęła się jego dewastacja, a w 1972 roku władze komunistyczne podjęły decyzję o jego likwidacji, co prowadziło do usunięcia nagrobków i przekształcenia terenu w "Zajazd Staropolski". Przez lata cmentarz był zaniedbywany, aż do momentu, gdy w 1999 roku postawiono tablicę pamiątkową przy okazji 600-lecia istnienia cmentarza. W 2004 roku teren cmentarza został przekazany Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Szczecinie, a później Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie, która przeprowadziła gruntowny remont. Cmentarz stał się miejscem pielgrzymek dla żydowskich chasydów oraz gości z całej Europy, a wydarzenia, takie jak wirtualny spacer po cmentarzu, przyciągnęły uwagę międzynarodową. W 2013 roku cmentarz został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśliło jego znaczenie historyczne i kulturowe. Od marca 2021 roku Roland Semik został społecznym opiekunem cmentarza, a jego działania doprowadziły do odzyskania zabytkowej umywalki do rytualnego mycia rąk. Cmentarz żydowski w Słubicach nie tylko stanowi ważne miejsce pamięci o żydowskiej społeczności regionu, ale również jest świadectwem wielowiekowej historii, architektury oraz kulturalnego dziedzictwa, które zasługuje na ochronę i pamięć.