Łomazy

Łomazy to wieś gminna w województwie lubelskim, położona w powiecie bialskim, leżąca na obszarze Zaklęsłości Łomaskiej. W historii tej miejscowości wyróżnia się jej status dawniej królewskiego miasta, które na przełomie XV i XVI wieku było ważnym ośrodkiem gospodarczym, oraz miejscem obrad sejmów polsko-litewskich w latach 1451 i 1464. W 1568 roku uzyskało prawo magdeburskie, przywileje handlowe oraz herb, a główną arterią komunikacyjną była droga królewska łącząca Kraków z Wilnem. W XIX wieku Łomazy były wieloetniczne, z obecnością Żydów, Rusinów i Tatarów. Z czasem utraciły prawa miejskie w 1870 roku, co było efektem represji po powstaniu styczniowym. W XX wieku wieś stała się miejscem ruchu oporu podczas II wojny światowej, kiedy Niemcy utworzyli tutaj getto, a w sierpniu 1942 roku miała miejsce tragiczna likwidacja społeczności żydowskiej. W Łomazach istnieje ciekawa architektura sakralna, w tym kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła z 1907 roku oraz cmentarz przykościelny. Społeczność lokalna związana jest z różnymi inicjatywami sportowymi, jak Gminny Ludowy Klub Sportowo-Turystyczny Niwa Łomazy oraz Akademia Taekwon-Do VIRTUS. Kultura i historia Łomaz są też związane z osobami, które miały wpływ na rozwój regionu, takimi jak znany teolog ks. Wacław Hryniewicz oraz żołnierz Batalionów Chłopskich Aleksander Derlukiewicz. Miejscowość jest również wspomniana w literaturze, m.in. w "Zemście" Aleksandra Fredry. Łomazy, będące miejscem o bogatej historii i różnorodności kulturowej, pozostają istotnym elementem dziedzictwa Lubelszczyzny.