Wieża w Stołpiu

Wieża w Stołpiu to średniowieczny zabytek zlokalizowany w województwie lubelskim, około 8 km od Chełma. Jej historia sięga 1259 roku, kiedy to książę Daniel Halicki zbudował tę wieżę jako element obronny dla miasta. Wieża mogła mieć także charakter sakralny, co sugeruje obecność kaplicy na najwyższej kondygnacji oraz podania o cudownych właściwościach wody ze źródeł u jej podnóża. Ruiny wieży, pierwotnie wzniesione z zlepieńców i cegły, przyciągają uwagę archeologów i historyków. W XX wieku prowadzono wielokrotne badania, które ujawniły, że wieża była użytkowana co najmniej w trzech fazach, a jej konstrukcja mogła być przebudowywana. Pożar na przełomie XIII i XIV wieku spowodował, że wieża popadła w ruinę. Archeolodzy specjaliści wskazali na jej powiązania z kulturą rusko-bizantyjską, a także badania dendrochronologiczne sugerują, że obiekt przeszedł wtórną militaryzację w latach 80. XIII wieku. Wieża była również częścią większego kompleksu warownego, który jednak nie doczekał się odbudowy po zniszczeniach. Ciekawostką jest, że w 1925 roku wieżę odwiedził marszałek Józef Piłsudski. Obecnie wieża jest uzupełniona drewnianym dachem, co stanowi element ochrony jej pozostałości. Miejsce to od dawna budziło zainteresowanie ze względu na swoje legendy i tajemniczość, a także dzięki unikatowym cechom architektonicznym i historycznym. Archeologiczne badania oraz dokumenty historyczne jednoznacznie potwierdzają znaczenie wieży w kontekście obrony, ale także duchowości lokalnej społeczności.