Muzeum Historii Miasta Lublina, jako oddział Muzeum Narodowego w Lublinie, znajduje się w zabytkowej Bramie Krakowskiej. Powstało w 1965 roku jako Dział Historyczny, przeniesiony do odrestaurowanego obiektu i od 1979 roku funkcjonuje pod obecną nazwą. Muzeum ma na celu gromadzenie i prezentowanie pamiątek związanych z historią Lublina, od czasów osadniczych do 1944 roku. Ekspozycja stała „Historia miasta" rozłożona jest na czterech kondygnacjach wokół spiralnej klatki schodowej, a z najwyższego piętra można podziwiać panoramę miasta. Bogate zbiory muzeum obejmują zabytki archeologiczne, dokumenty oraz przedmioty codzienne, a także zbiory poświęcone znanym mieszkańcom i instytucjom Lublina. Muzeum organizuje różnorodne wystawy czasowe oraz cykliczne ekspozycje sztuki współczesnej. Na każdej kondygnacji wystawione są różne okresy historyczne Lublina, od najstarszych czasów po XX wiek, w tym eksponaty związane z powstaniami narodowymi, I wojną światową oraz II wojną światową. Wśród cennych zbiorów znajdują się m.in. pamiątki po styczniowym powstaniu oraz wpisy związane z historią „Solidarności”. Ciekawostką jest dzwon zegarowy z 1585 roku, który do dziś znajduje się w Bramie Krakowskiej, mimo że został uszkodzony w 1944 roku. Muzeum było kierowane przez cztery osoby, w tym Marię Gąszczyk oraz dr Grażynę Jakimińską, a obecnie przez Magdalenę Piwowarską. Muzeum nie tylko przechowuje, ale również upowszechnia historię Lublina, pełniąc ważną funkcję w kulturalnym życiu miasta.