Karczmiska

Karczmiska to gmina wiejska w województwie lubelskim, położona w powiecie opolskim, z siedzibą w Karczmiskach Pierwszych. Historia miejscowości sięga XII wieku, kiedy to Kazimierz Sprawiedliwy nadał ją Norbertynkom. W ciągu wieków gmina była własnością wielu szlacheckich rodów, m.in. Ostrowskich, Firlejów, Lubomirskich, Radziwiłłów, Sanguszków i Sapiehów, jednak żadna z tych rodzin nie miała tu rezydencji. Istniał natomiast folwark zamieszkiwany przez dzierżawców średniej szlachty. Po zaborach, w 1819 roku, majątek przeszedł w ręce ks. Anny z Sapiehów Sanguszkowej, a później ks. Adama Czartoryskiego, którego dobra zostały skonfiskowane po Powstaniu Listopadowym. W drugiej połowie XIX wieku miały miejsce chłopskie protesty w obronie ziemi, a po II wojnie światowej majątek został rozparcelowany. Powierzchnia gminy wynosi 95,21 km², w tym 72% to użytki rolne, a 22% użytki leśne. Gmina składa się z wielu sołectw, takich jak Bielsko, Chodlik, Głusko Duże, oraz miejscowości bez statusu sołectwa, jak Głusko Małe. Gmina sąsiaduje z Kazimierzem Dolnym, Łaziskami, Opolem Lubelskim, Poniatową, Wąwolnicą i Wilkowem. Ciekawostką jest, że w gminie miały miejsce wystąpienia chłopów walczących o swoje prawa, co podkreśla jej złożoną historię społeczno-ekonomiczną. W 2004 roku gmina miała 6272 mieszkańców, a aktualna piramida wieku mieszkańców wskazuje na zróżnicowaną strukturę demograficzną. Karczmiska to miejsce, które łączy bogaty dorobek historyczny z tradycjami wiejskiego życia oraz różnorodnością architektoniczną.