Piwnica pod Fortuną

Piwnica pod Fortuną, znana również jako Winiarnia pod Fortuną, to zabytkowe pomieszczenie z polichromiami z późnego renesansu, znajdujące się w kamienicy Lubomelskich przy Rynku 8 w Lublinie. Pierwsze wzmianki o kamienicy sięgają 1522 roku, a jej późniejsza przebudowa nastąpiła w 1540 roku. Piwnica, która ma długość 7,10 m, szerokość 2,7 m i kolebkowe sklepienie o wysokości 2,45 m, jest murowana z wapienia i pokryta wapiennym tynkiem. Zdobienia w postaci malowideł zajmują powierzchnię 60,57 m² i pochodzą z początku XVII wieku, po przeanalizowaniu wcześniejszych teorii. Na sklepieniu znajduje się przedstawienie Fortuny – kobiety na kuli, co nadaje piwnicy nazwę. Wśród malowideł znajdują się emblematyczne sceny inspirowane rycinami, z których siedem pochodzi z pracy braci de Bry, a dwa z grafik Heinricha Ulricha. Historia piwnicy jest burzliwa, jako że w XVIII wieku zamurowano okno i wejście, co miało wpływ na zły stan malowideł, które dodatkowo niszczyło niewłaściwe użytkowanie przestrzeni. Pierwsza konserwacja miała miejsce w latach 1937–1939, a kolejne prace restauracyjne prowadzono po II wojnie światowej. Piwnica jest dostępna dla zwiedzających od 2012 roku, a od 2018 prowadzone są prace nad nową ekspozycją, jednak obecnie można podziwiać jedynie malowidła. Miejsce ma znaczenie nie tylko architektoniczne, będąc przykładem renesansowego wystroju, ale także kulturalne, jako nośnik historii Lublina oraz interesujących interakcji między mieszkańcami. Zniszczenia i naprawy malowideł są świadectwem zmieniających się ról piwnicy w różnych okresach oraz staraniom dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego.