Kościół św. Idziego w Inowłodzu

Kościół św. Idziego w Inowłodzu to romańska budowla, zrekonstruowana w latach 1936-1938 przez Adolfa Szyszko-Bohusza. Jego historia sięga 1082 roku, kiedy to został wzniesiony z fundacji Władysława Hermana, jednak Jan Długosz podaje rok 1086 jako datę fundacji. Wraz z kościołem powstał klasztor benedyktynek, który został zniszczony w 1241 roku podczas najazdu tatarskiego. Z biegiem lat znaczenie świątyni malało, a jej stan techniczny pogarszał się, zwłaszcza po zniszczeniach w czasach rozbiorowych i I wojnie światowej. W XX wieku podejmowano różne próby restauracji, zainicjowane m.in. przez cara Mikołaja II oraz prezydenta Ignacego Mościckiego. Ostateczne prace doprowadziły do znacznych zmian w architekturze, w tym podwyższenia wieży i wprowadzenia empor. Kościół został ponownie poświęcony 1 listopada 1938 roku. Architektonicznie, budowla wyróżnia się osiowym zestawieniem cylindrycznej wieży z prostokątną nawą zakończoną apsydą. Istotnym elementem jest otwarcie wieży na emporę oraz kręte schody prowadzące do niej. Styl architektoniczny kościoła wpisuje się w wczesnoromańskie tendencje z XI wieku, z cechami typowymi dla architektury obronnej, co można dostrzec w budowie murów. Warto zwrócić uwagę na dekoracyjną głowicę z ornamentem plecionkowym, które nawiązują do klasycznych wzorców. W kościele odprawiane są msze święte w okresie letnim, raz w tygodniu w niedzielę, co podkreśla jego funkcję kulturową i religijną wobec lokalnej społeczności. Ciekawostką jest, że na cmentarzu przykościelnym znajdują się groby osób związanych z historią Inowłodza. Kościół św. Idziego stanowi istotny element dziedzictwa historycznego i kulturalnego regionu.