Smardzewice

Smardzewice to wieś położona w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Mazowiecki, oddalona o 7 km od Tomaszowa. Jej nazwa wywodzi się od smardza, grzyba jadalnego, który w średniowieczu był powszechny w okolicznych lasach. Wieś jest znana z nabrzeża rekreacyjno-turystycznego nad Zalewem Sulejowskim, które służy jako miejsce wypoczynku dla mieszkańców pobliskich miast. Historyczne ślady obecności ludzi sięgają co najmniej 1412 roku, kiedy to Smardzewice zostały po raz pierwszy wzmiankowane w dokumentach. Region był zamieszkiwany przez plemiona gockie oraz był świadkiem wielu ważnych wydarzeń, takich jak przejście granicy Austro-Węgier i Niemiec podczas I wojny światowej. W 1620 roku miało miejsce objawienie św. Anny, co przyczyniło się do lokalnego kultu; w 2020 roku wieś obchodziła 400-lecie tego wydarzenia. W architekturze wyróżniają się obiekty związane z kultem religijnym, w tym kościół pw. św. Anny z lat 1683-1699, klasztor franciszkanów oraz zespół dzwonnicy. Smardzewice są również znane z historii edukacji, która rozpoczęła się w XIX wieku, a formalnie szkoła ludowa została utworzona w 1917 roku. Wieś miała również znaczący rozwój przemysłowy z powodu kopalni piasku kwarcowego „Biała Góra”, które od 1922 roku są jednym z największych zakładów tego typu w Europie. Ważnym elementem przyrodniczym jest Ośrodek Hodowli Żubrów oraz nabrzeże rekreacyjne z przystanią kajakową. Miejscowość jest także siedzibą zacnego zespołu ludowego „Smardzewianie”, a jej życie kulturalne wzbogacają biblioteka oraz orkiestra dęta. Ciekawostką jest, że Smardzewice były miejscem akcji powieści „Płonąca wieś” Ludwika Stańczykowskiego, a mieszkańcy w 2012 roku świętowali 600-lecie istnienia wsi poprzez plenerowe przedstawienie.