Ruda

Ruda to wieś w województwie łódzkim, położona w gminie Wieluń, z bogatą historią sięgającą czasów neolitu. Miejscowość uzyskała prawa miejskie przed 1264 rokiem, ale została zdegradowana około 1419 roku. Jej nazwa prawdopodobnie pochodzi od bogatych złóż rudy żelaza odkrywanych w okolicy. Ruda była siedzibą kasztelanii, co czyni ją jednym z najstarszych ośrodków w Polsce, a jej znaczenie potwierdza kronika Galla Anonima oraz dokumenty papieskie. W okresie rozbicia dzielnicowego Ruda znajdowała się w strefie wpływów Wielkopolski i Śląska, co świadczy o jej strategicznym położeniu na szlaku handlowym łączącym Morawy z Pomorzem. Mimo lokacji miejskiej, miasto nie rozwinęło się na stałe, a w XIV wieku straciło swoje znaczenie na rzecz Wielunia, co dało początek nowym porządkom administracyjnym, włączając Rudę do województwa sieradzkiego. Jednym z najważniejszych zabytków Rudy jest kościół parafialny św. Wojciecha, z fragmentami romańskimi, datowany na 1142 rok, który przetrwał wiele zmian architektonicznych. Wewnątrz znajdują się gotyckie sklepienia, freski w stylu bizantyjskim oraz późnogotycki tryptyk. Obok kościoła usytuowany jest folwark z pałacem z 1851 roku wzniesionym przez Emanuela Taczanowskiego. Pałac, dwukondygnacyjny, zachował liczne elementy oryginalnej architektury. Dookoła pałacu znajduje się zespół parkowo-ogrodowy, w tym pomnikowe dęby i cis. Ruda, będąca świadkiem wielowiekowych przemian, bogata jest w historię, ciekawe architekturę oraz tradycje związane z lokalnym życiem. W 1948 roku, podczas prac w podwórzu, natrafiono na garnek z imponującą ilością srebrnych siekańców z XI wieku, co świadczy o historycznym znaczeniu tej miejscowości. Pomimo utraty statusu miasta, Ruda zachowuje swoje unikalne cechy kulturowe i architektoniczne, będąc cennym przykładem historycznego dziedzictwa regionu wieluńskiego.