Księży Młyn

Księży Młyn, znany również jako Pfaffendorf, to zespół fabryk włókienniczych zbudowany w Łodzi od 1824 roku na miejscu dawnej osady młyńskiej. Początki Księżego Młyna wiążą się z działalnością Krystiana Wendisha, który uruchomił przędzalnię bawełny. W kolejnych latach miejsce to rozwijali Fryderyk Karol Moes oraz Teodor Krusche, jednak znaczący rozwój nastąpił po 1870 roku, kiedy Księży Młyn kupił Karol Wilhelm Scheibler, który zrealizował tam ogromny kompleks przemysłowy. Scheibler wprowadził nowoczesne technologie produkcji i zbudował osiedle robotnicze z jednopiętrowymi domami, znanymi jako famuły. Nie tylko fabryki, ale także obiekty socjalne, takie jak szpital, szkoła oraz sklep fabryczny, stanowiły integralną część kompleksu. Księży Młyn wyróżniał się nowoczesnością oraz organizacją przestrzenną, a także był pierwszym takim założeniem w Łodzi, łączącym fabrykę, rezydencje i osiedla mieszkalne. Dziś to niezwykłe „miasto w mieście” jest uznawane za jeden z najważniejszych zabytków przemysłowych na świecie, a cały kompleks został wpisany do rejestru zabytków i ma szansę na wpis na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W 1921 roku, w związku z trudnościami gospodarczymi, Scheibler połączył swoje zakłady z fabryką Ludwika Grohmana, tworząc w ten sposób największe przedsiębiorstwo włókiennicze w Polsce. W 2015 roku Księży Młyn został uznany pomnikiem historii, a w 2016 roku Narodowy Bank Polski wyemitował monetę przedstawiającą ten zabytek. Kompleks Księżego Młyna to niezwykły przykład architektury łączącej funkcje przemysłowe z mieszkalnymi, a także istotny element łódzkiego dziedzictwa kulturowego.