Mauzoleum Izraela Poznańskiego

Mauzoleum Izraela Poznańskiego, zlokalizowane na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi, to secesyjny grobowiec wybudowany w latach 1901–1903 według projektu Adolfa Zeligsona, a wykonany przez berlińską firmę "Cremer & Wolffenstein". Monumentalna budowla ma formę okrągłego tolosa z jasnoszarego granitu i marmuru, o średnicy podstawy 14,64 m i wysokości 15 m. Wnętrze mauzoleum zdobią dwa sarkofagi wykonane z czerwonego marmuru przez Antoniego Urbanowskiego, a jego kopuła jest bogato zdobiona mozaiką, która składa się z dwóch milionów kolorowych kawałków, przedstawiających cztery rajskie rzeki. Elementy architektoniczne, takie jak masywne kolumny oraz okna z dekoracyjnymi pasami, nadają mu monumentalny charakter. Mauzoleum, wbrew religijnym tradycjom, zostało wzniesione za życia Poznańskiego i pochowano w nim zarówno jego, jak i jego żonę Leonię. Grobowiec jest uznawany za największy żydowski grobowiec na świecie, a jego monumentalność sprawiła, że zyskał miano "ostatniego pałacu Poznańskiego". Ciekawostką jest, że dekoracyjną mozaikę na zlecenie dół możliwe, że wykonała niemiecka firma Johanna Odorico, co podkreśla międzynarodowy charakter owej budowli. Mauzoleum stanowi ważny zabytek kultury żydowskiej oraz architektury secesyjnej, a jego wyjątkowość przyciąga wielu turystów i badaczy historii.