Fort IX Twierdzy Toruń

Fort IX Twierdzy Toruń, znany pierwotnie jako Zwischenfort IVc i nazwany imieniem Heinricha von Plauena, a od 1920 roku imieniem Bolesława Chrobrego, został zbudowany w latach 1882–1884. Architektonicznie fort zaprojektowano na planie pięciokąta, co stanowiło zmianę pierwotnej koncepcji trapezowej. Miarą jego rozmiaru był 176-metrowy obwód w narożnikach szyi. Fort miał za zadanie chronić Toruń od strony zachodniej, a jego działka mogły prowadzić ogień do miejscowości Stary Toruń oraz Nieszawka. Załogę fortu stanowił batalion piechoty i obsługa 11 stanowisk artyleryjskich, wyposażonych w dwa punkty obserwacyjne. W obrębie fortu znajdowały się koszary szyjowe, fosa, kaponiery oraz umocnienia, z których większość była dostosowana do nowoczesnych standardów poprzez wprowadzenie elektryczności, wodociągów oraz wzmocnienie betonowe. W historii fortu istotną datą jest rok 1920, kiedy to zyskał on nową funkcję, stając się miejscem dla 8. Okręgowego Szpitala Koni oraz szkoły podkuwaczy. Po opuszczeniu fortu przez wojska pruskie w obiekcie doszło do dewastacji, pozostawiając go z uszkodzonymi instalacjami i brakiem wyposażenia. Mimo prób konserwacji, w latach 60. XX wieku rozpoczęto, ale nie ukończono rozbiórki fortu. Przemiany terenowe związane z rozbudową infrastruktury doprowadziły do zniszczenia pozostałych elementów fortecznych oraz przekształcenia otoczenia, w który wkomponowano garaże. Fort IX to nie tylko zabytek o znaczeniu architektonicznym, ale także świadek historycznych zmian i adaptacji przestrzennych, co czyni go interesującym miejscem zarówno dla badaczy historii, jak i turystów.