Centrum Wyszkolenia Kawalerii

Centrum Wyszkolenia Kawalerii (CWKaw.) było kluczową jednostką szkoleniową Wojska Polskiego II RP, funkcjonującą w latach 1928–1939 w garnizonie Grudziądz. Utworzone po wojnie polsko-bolszewickiej, początkowo jako Centralna Szkoła Jazdy, przeszło szereg przemian nazw i struktury, a jego celem było kształcenie oficerów i podoficerów kawalerii. Jako największa tego typu jednostka w Europie, CWKaw. zyskało renomę dzięki wyspecjalizowanej kadrze oraz nowatorskim metodom szkoleniowym, w tym tzw. "polskiej szkole jazdy". Architektonicznie, jednostka była zlokalizowana w koszarach im. ks. Józefa Poniatowskiego, które zapewniały odpowiednie zaplecze do szkolenia, w tym ujeżdżalnie i tory przeszkód. Na uwagę zasługują także obozy polowe oraz organizowane kursy, takie jak Kurs Doskonalenia Oficerów czy Kurs Instruktorów Jazdy Konnej, co podkreślało znaczenie CWKaw. w rozwijaniu umiejętności wojskowych oraz sportu konnego. Kultura kawaleryjska znajdowała odzwierciedlenie w ceremoniach promocji, które odbywały się w atmosferze tradycji i szacunku, w tym uroczystości związane z nadawaniem honorowych nazw rocznikom. Centrum wykształciło blisko 1100 oficerów oraz 3200 podchorążych rezerwy, co miało znaczenie dla funkcjonowania kawalerii w Polsce. Ciekawostką jest, że mimo trudnych warunków w okresie międzywojennym, CWKaw. stało się miejscem o silnych tradycjach kulturowych, propagując sport konny oraz organizując Zjazdy Kawalerzystów, które przetrwały do czasów współczesnych. Dziś w Grudziądzu znajdują się liczne upamiętnienia dawnej jednostki, takie jak tablice pamiątkowe oraz wystawy związane z jej historią, a także fundacje pielęgnujące tradycje jazdy polskiej.