Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Koronowie

Bazylika kolegiacka pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Koronowie, znana także jako kolegiata Koronowska, to imponujący gotycki kościół zbudowany w XIII i XIV wieku, związany z historycznym opactwem cysterskim. Mieści się przy ulicy Bydgoskiej w Koronowie i pełni funkcję kościoła parafialnego, będąc jednocześnie cennym zabytkiem architektonicznym i kulturowym regionu. Budowa kościoła rozpoczęła się w 1289 roku, kiedy to cystersi z Byszewa przenieśli się do Śmiewców. Projekt świątyni przypisuje się mnichowi Theodricusowi. Kościół wznoszono etapami, z pierwszym z nich w postaci prezbiterium, a następnie głównym korpusem. Dzięki funduszom od opactwa, budowę zakończono przed 1350 rokiem. Historia bazyliki jest burzliwa; kościół przeszedł przez różne okresy świetności i upadku, w tym pożary w XIV wieku oraz zniszczenia w wyniku najazdów szwedzkich w XVII wieku. Po kasacie klasztoru w 1819 roku, świątynia stała się parafialna, a w 2000 roku erygowano Kapitułę Kolegiacką Koronowską, co podwyższyło jej rangę, a w 2010 roku papież Benedykt XVI nadał jej status bazyliki mniejszej. Architektonicznie, bazylika wyróżnia się rozmiarami — ma długość 72 metrów i szerokość transeptu 28 metrów. Wnętrze łączy elementy gotyckie i barokowe; gotycki styl północnego rzędu kaplic kontrastuje z barokowym południowym rzędem. Bogate zdobienia obejmują m.in. ceramiczne wsporniki w prezbiterium, fryz z XIV wieku oraz stiukowe sklepienia. Wyposażenie wnętrza, naznaczone stylem barokowym i rokokowym, jest również wspaniałe. Kluczowym elementem jest ołtarz główny z obrazami Bartłomieja Strobla, datowany na 1738 rok. W jego centralnej części znajduje się Wniebowzięcie NMP oraz istotne figury i obrazy. Dodatkowo, znajdują się tu barokowe ambony oraz stalle, które noszą ślady bogatej dekoracji rzeźbiarskiej. Wnętrze zdobią również obrazy Franciszka Remela z 1758 roku, które ilustrują życie klasztoru. Ciekawostką jest, że istnieje krypta z pochówkami zakonników z XIII wieku, co wskazuje na historyczną głębię tego miejsca. Bazylika w Koronowie jest nie tylko skarbcem historycznym, ale także religijnym, gromadzącym wiernych i miłośników architektury.