Kościół i klasztor benedyktynek w Grudziądzu

Kościół i klasztor benedyktynek w Grudziądzu, obecnie znane jako kościół parafialny Ducha Świętego oraz muzeum, mają bogatą historię sięgającą początku XIV wieku. W 1291 roku, w pobliżu Bramy Toruńskiej, powstał przytułek Św. Ducha, który później, w XVI wieku, przekształcono w ewangelicką świątynię. Po krótkim powrocie do katolicyzmu, w 1631 roku benedyktynki osiedliły się w Grudziądzu, a ich przybycie było wspierane przez lokalnych fundatorów. Zakonnice prowadziły szkołę dla dziewcząt i zainicjowały prace budowlane, w tym przebudowę kościoła, który ucierpiał podczas potopu szwedzkiego w 1656 roku. Po wojnie nastąpiła odbudowa obiektów klasztornych, a starania ksieni Heleny Gaudówny doprowadziły do budowy nowych, okazałych gmachów klasztornych w latach 1728–1731. W późniejszych latach, po kasacji klasztoru przez władze pruskie w 1810 roku, kościół przekształcano wielokrotnie, pełnił rolę ewangelickiej świątyni garnizonowej, a następnie katolickiej. Po I wojnie światowej powrócił do użytku katolików, a w 1928 roku stał się filią parafii. Zniszczenia II wojny światowej nie ominęły budynku; po odbudowie w 1959 roku kościół został przekształcony w parafialny. Architektonicznie kościół charakteryzuje się barokowym stylem z manierystycznym szczytem, posiada tynkowaną elewację oraz żelbetowy strop. Jego wnętrze miało bogate wykończenie, w tym barokowy ołtarz i witraże, które zostały utracone podczas konfliktów zbrojnych. Obok kościoła znajduje się Pałac Opatek, unikalny budynek z charakterystyczną fasadą i późnobarokowymi figurami zakonnych świętych. W skład kompleksu klasztornego wchodzi kilka innych budynków. Dzięki swej lokalizacji i architekturze, zespół klasztorny stanowi ważny akcent w panoramie Starego Miasta Grudziądza, będąc zarówno miejscem kultu, jak i muzemem kulturalnym. Historia tego miejsca ilustruje zmienne losy Grudziądza na przestrzeni wieków, od średniowiecza po czasy współczesne.