Fort Przyczółek Mostowy w Toruniu

Fort Przyczółek Mostowy w Toruniu, zbudowany w latach 1824–1828, znajduje się w lewobrzeżnej części miasta, przy ul. Podgórskiej. Jego głównym celem było zabezpieczenie mostu drewnianego i stacji kolejowej Toruń Główny. Najstarszym elementem fortyfikacji jest długi mur ze strzelnicami, który wciąż widoczny jest od strony ul. Podgórskiej. Na terenie fortu pierwotnie funkcjonowała głęboka fosa i kaponiera, a w 1827 roku odsłonięto pomnik pułkownika austriackiego Franza Bruscha von Neuberga. Z czasem część terenu fortu została przekazana pod budowę dworca kolejowego. W 1888 roku fort został wzmocniony poprzez betonowe przykrycie, a stoki zalesiono, co wpłynęło na jego architekturę. W XX wieku w forcie mieściły się „domy familijne” dla oficerów oraz zakład Lacpol, który produkował sery topione, jednak został zamknięty w 2022 roku. W latach 20. XX wieku fort był używany jako zakład mundurowy i stacja wyżywienia dla wojskowych transportów. Obiekt ma również istotne znaczenie historyczne, ponieważ na przełomie 1981 i 1982 roku na murze fortu pojawiły się napisy protestacyjne przeciwko komunistycznej władzy w Polsce, które w 2020 roku zostały wpisane do rejestru zabytków. Fort Przyczółek Mostowy figuruje także w gminnej ewidencji zabytków pod numerem 288, podkreślając jego ważność jako obiektu historycznego i kulturowego w Toruniu.