Roztoka

Roztoka to wieś położona w dolnośląskim województwie, nad rzeką Nysą Szaloną, w Obniżeniu Podsudeckim. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1305 roku. Roztoka była znana z handlu solnego, co zyskało jej znaczenie w średniowieczu. Przez wieki wieś przechodziła z rąk różnych właścicieli, w tym rodziny von Ronau oraz von Hochberg, która zyskała szczególne znaczenie, posiadając majątek do 1945 roku. W historii Roztoki istotne były również katolicyzm i protestantyzm: pierwotny kościół katolicki został przekazany protestantom po reformacji, a mieszkańcy korzystali z Kościoła Pokoju w Jaworze. Po wojnie trzydziestoletniej Rzeczpospolita Austriacka przyniosła zmiany w dominacji religijnej. W XVIII wieku Roztoka mogła poszczycić się liberalizacją życia religijnego, a dwa kościoły (katolicki i ewangelicki) stały się centralnymi punktami życia społecznego. Rozwój wsi przyspieszyła pruska administracja w XVIII wieku, wprowadzając innowacje w rolnictwie oraz budowę kolei. W XX wieku, w okresie międzywojennym, rozwijała się infrastruktura lokalna — w 1923 roku zorganizowano okręgowe młodzieżowe święto współzawodnictwa, a wieś posiadała różne kluby i organizacje społeczne. Wśród dolnośląskich zabytków wyróżnia się zespół pałacowy von Hochbergów z XVIII-XX wieku, z barokowym pałacem, oficynami, ogrodem, stajnią oraz oranżerią. Kościół parafialny pw. św. Stanisława to konstrukcja neoromańska z lat 1873-1874, wzniesiona na miejscu wcześniejszego budynku. Interesującym aspektem Roztoki jest jej historia powodziowa, z licznymi zalaniami Nysy Szalonej, co przyczyniło się do znacznych zniszczeń. Po II wojnie światowej wieś została zasiedlona przez Polaków, a jej historia i struktura społeczna zaczęły ewoluować, z nieco mniejszym udziałem rolnictwa. Dziś Roztoka stanowi świadectwo bogatej historii Dolnego Śląska, zachowując ślady dawnych tradycji i architektury.