Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie

Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie, odsłonięty w 1974 roku, stanowi istotny element architektury miejskiej i symbolizuje historyczne wydarzenia związane z walką o Polskę Ludową. Zlokalizowany w centralnym punkcie komunikacyjnym, przy rondzie Dmowskiego, pomnik zaprojektował rzeźbiarz Marian Konieczny. Jego awangardowa, dwufasadowa forma przypomina stylizowane liście laurowe i mieści w sobie rzeźby robotnika, chłopa oraz żołnierza, co odzwierciedla ideologię PRL. Konstrukcja pomnika, składająca się z 37 segmentów żelbetowych, waży 466 ton, a na jego cokole znajdują się tablice z inskrypcjami oddającymi hołd bohaterom walk rewolucyjnych. Pomnik funkcjonował jako miejsce ceremonii państwowych i strategiczny punkt w przestrzeni Rzeszowa, jednak po 1989 roku jego znaczenie uległo zmianie, stając się polem sporów ideologicznych. Tematem kontrowersji stała się jego interpretacja, związana z przeszłością PRL, co doprowadziło do prób jego usunięcia na mocy ustawy dekomunizacyjnej. Ciekawostką jest popularne w Rzeszowie określenie pomnika jako „Wielka Cipa”, co wskazuje na jego awangardowy kształt i komiczne powiązania w lokalnym odbiorze. Pomnik jest również świadkiem walk o prawdę historyczną oraz złożonych relacji społecznych w Rzeszowie, przyciągając uwagę mieszkańców i aktywistów oraz będąc tematem badań i debat akademickich. W 2023 roku pojawiły się plany jego renowacji, a mieszkańcy w większości opowiadają się za jego zachowaniem, traktując go jako ważny element lokalnej tożsamości.