Nowa Synagoga w Dukli

Nowa Synagoga w Dukli, zbudowana w 1758 roku, stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego Żydów w tej regionie. Została wzniesiona na miejscu starszej synagogi i przez wiele lat pełniła funkcję głównego miejsca modlitwy dla społeczności żydowskiej w Dukli. Budynek charakteryzował się prostą, przysadzistą bryłą, murowaną z kamienia łamanego i cegły, z orientacją na stronę wschodnią. Jego prostokątny plan obejmował wymiary 17 na 12 metrów, a ściany boczne dekorowane były trzema pilastrami, wśród których znajdowały się pary wysokich okien. Synagoga była przykryta czterospadowym dachem, a od strony zachodniej znajdowały się główne drzwi z kamiennym portalem. W miarę upływu czasu dobudowano parterowe pomieszczenia babińca oraz sieni. Wnętrze miało charakterystyczną bimą otoczoną słupami oraz sklepienie podzielone na dziewięć pól, co nadało mu wyjątkowy wygląd. Niestety, podczas II wojny światowej, w 1940 roku hitlerowcy podpalili synagogę, co doprowadziło do znacznych zniszczeń. Po wojnie budynek krótko wykorzystywano jako magazyn paliw, jednak obecnie pozostaje w stanie trwałej ruiny – zachowały się jedynie zewnętrzne mury głównej sali modlitewnej oraz fragmenty wnętrza, w tym wnęka po Aron ha-kodesz i resztki oryginalnych polichromii. Stan synagogi jest przykładem nie tylko architektonicznego dziedzictwa, lecz także smutnej historii społeczności żydowskiej w Dukli, która doświadczyła tragedii Holocaustu. Teren synagogi jest ogrodzony, a mimo zniszczeń, wciąż przypomina o niezwykłym dziedzictwie kulturowym, jakie w regionie pozostawili Żydzi. Ciekawostką jest to, że otwory okienne babińca umożliwiały kobietom udział w nabożeństwie, a masywna bima oraz dekoracyjne gzymsy świadczą o artystycznej wartości świątyni. Synagoga w Dukli jest świadectwem historii oraz tradycji kultury żydowskiej, które warto pielęgnować i chronić.