Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu to biograficzna instytucja poświęcona słynnej polskiej poetce, założona w 1957 roku. Znajduje się w zabytkowym dworku z XVIII wieku, który został przebudowany na koniec XIX wieku, a także otoczony parkiem o powierzchni ponad 3 hektarów oraz lamusem, stanowiącym dar narodowy dla Konopnickiej z okazji jej 25-lecia pracy pisarskiej. W 1903 roku poetka wprowadziła się do dworku w Żarnowcu razem z przyjaciółką Marią Dulębianką, gdzie spędzała wiosenno-letnie miesiące, angażując się w działalność społeczną i literacką. Ten okres do życia poetki był pełen podróży do takich krajów jak Austria, Francja, Niemcy, Włochy i Szwajcaria, które korzystnie wpływały na jej zdrowie. Dulębianka miała w dworku swoją pracownię malarską, co wzbogacało artystyczny klimat miejsca. Dworek należał do rodziny Konopnickiej do 1956 roku, a w czasie II wojny światowej odgrywał rolę schronienia dla partyzantów. Po wojnie, córka poetki Zofia Mickiewiczowa oraz inni spadkobiercy przekazali dworek i park na rzecz narodu polskiego, co umożliwiło powstanie muzeum. Po remoncie i konserwacji, muzeum zostało uroczyście otwarte 15 września 1960 roku. W 1991 roku oddano do użytku budynek lamusa, gdzie znajduje się część ekspozycji. Ciekawostką jest, że tablicę pamiątkową Marii Konopnickiej w muzeum wykonał artysta Władysław Kandefer w 1980 roku. Muzeum dziś pełni ważną rolę w zachowaniu dziedzictwa kulturowego i promowaniu twórczości Konopnickiej, będąc miejscem pamięci oraz turystyczną atrakcją.