Zamek Kazimierzowski w Przemyślu

Zamek Kazimierzowski w Przemyślu, położony na Wzgórzu Zamkowym na wysokości 270 m n.p.m., jest przykładem renesansowej architektury zamkowej. Jego początki sięgają lat 1340 za panowania Kazimierza Wielkiego, kiedy to wzniesiono pierwszy murowany zamek w miejscu wcześniejszego grodziska. Styl gotycki, w jakim został zbudowany, uwidacznia się w zachowanej ostrołukowej bramie wjazdowej. Zamek przeszedł wiele modernizacji, zniszczeń oraz odbudów. Po najazdach Wołochów w 1498 roku, zamek został częściowo uszkodzony. W latach 1514-1553 Piotr Kmita Sobieński przekształcił go, wzmacniając obronność i budując basteje, co nadało mu plan czworoboku z okrągłymi basztami. Kolejne przebudowy miały miejsce w XVII wieku, z najważniejszą pod kierunkiem Galeazza Appianiego, który wzniósł nowe, mieszkalne skrzydło oraz podwyższył istniejące baszty. W 1678 roku zorganizowano zbrojownię, a w drugiej połowie XVII wieku kontynuowano prace mające na celu wzmocnienie obrony. W XVIII wieku podjęto decyzję o znacznej zmianie układu zamku – zburzono część murów i baszt. Od XIX wieku zamek służył jako siedziba Przemyskiego Towarzystwa Dramatycznego „Fredreum”. Na przełomie XX i XXI wieku prowadzone były prace rekonstrukcyjne, w wyniku których odsłonięto fundamenty romańskiej rotundy i palatium z czasów Bolesława Chrobrego. W 2012 roku rozpoczęto działania mające na celu wyeksponowanie odkrytych reliktów, w tym romańskiej bazyliki trzynawowej. Zamek Kazimierzowski nie tylko stanowi ważny element architektury regionalnej, lecz także jest nośnikiem historii, kultury i tradycji Przemyśla, przyciągając uwagę turystów oraz historyków. Elementy obecności kulturalnej oraz historycznej czynią go wyjątkowym miejscem, które na przestrzeni wieków przeszło przez liczne etapy ewolucji architektonicznej i społecznej.