Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle

Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle to gotycka świątynia z XV wieku, wzniesiona prawdopodobnie między 1443 a 1448 rokiem, konsekrowana w 1595 roku. Architektura kolegiaty charakteryzuje się jednonawowym układem, smukłym korpusem oraz trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Budowla położona jest w centrum miasta, otoczona metalowym ogrodzeniem i ceglanym murem, z dzwonnicą na zachodzie. Mimo licznych pożarów i zniszczeń, kościół przetrwał do dzisiaj, zachowując wiele elementów oryginalnych, takich jak sklepienie krzyżowo-żebrowe w prezbiterium i wsporniki heraldyczne. Historia parafii sięga przed 1325 roku, a przed obecnym kościołem istniał drewniany budynek, który uległ zniszczeniu. Kolegiata miała kilku fundatorów, w tym Stanisława Cielątkę. W XIX wieku podejmowano plany rozbudowy, które nie zostały zrealizowane, a w XX wieku świątynię zniszczyli okupanci niemieccy. Po wojnie rozpoczęto odbudowę, a w 2011 roku kościół otrzymał tytuł kolegiaty. Wyposażenie wnętrza również przechodziło liczne zmiany; oryginalne barokowe ołtarze zostały zniszczone, a nowe nabyto w XX wieku. W 2001 roku odkryto warstwy polichromii, w tym gotyckie malowidło przedstawiające św. Hieronima. Kolegiata stanowi ważny zabytek kultury regionu, łączący w sobie historię, architekturę i sztukę.