Klasztor Karmelitów bosych w Zagórzu

Klasztor Karmelitów bosych w Zagórzu to monumentalne ruiny XVIII-wiecznego późnobarokowego kościoła i klasztoru, usytuowane na wzgórzu Mariemont w Podkarpaciu. Fundatorem zagórskiego karmelu był wojewoda wołyński Jan Adam Stadnicki. Budowę rozpoczęto w 1700 roku, a zakończono w 1730. Klasztor, zbudowany z żółtego piaskowca, wyróżniał się ośmioboczną nawą główną i dwoma kaplicami bocznymi, a jego układ przypominał Klasztor karmelitów bosych Stella Maris na Górze Karmel. Mimo iż był uznawany za przestarzały w kontekście wojskowym, stanowił ważny element kulturowy i gospodarczy Rzeczypospolitej. W okresie 1730-1772 klasztor przeżywał świetność, stając się ostoją dla żołnierzy podczas konfederacji barskiej. Zniszczenia spowodowane przez wojska rosyjskie w 1772 roku oraz pożar w 1822 roku przyczyniły się do powolnej degradacji obiektu. Po 1831 roku karmelici zostali przeniesieni, a klasztor popadł w ruinę. Przez dziesięciolecia podejmowano próby odbudowy, zwłaszcza w latach 50. XX wieku, kiedy to Tadeusz Żurowski starał się o przywrócenie miejsca do dawnej świetności, ale braki finansowe i zmiany polityczne skomplikowały te dążenia. Obecnie ruiny klasztoru są przystosowane do przyjmowania turystów; utworzono wokół nich ogród i tablice informacyjne, a w jednej z wież znajduje się platforma widokowa. Działa tu również Centrum Kultury Foresterium, które łączy nowoczesne technologie z historią klasztoru. Ruiny wzgórza Mariemont, z ciepłym mikroklimatem i bogatą fauną, stanowią lokalną atrakcję turystyczną, przyciągając alpinistów oraz miłośników przyrody. W klasztorze toczono akcje literackie i legendarne opowieści, w tym legendy o tajnych tunelach. Warto również zaznaczyć, że miejsce to odwiedził Karol Wojtyła, co podkreśla jego znaczenie kulturowe.