Zamek w Zatorze

Zamek w Zatorze, właściwie pałac, to historyczna budowla o bogatej przeszłości, sięgającej XIV wieku. Początkowo był obronnym zamkiem książęcym, stanowiąc siedzibę książąt zatorskich z górnośląskiej linii piastowskiej. Pierwszy zamek, wzniesiony na planie owalu z kamienia wapiennego, zbudowano na skarpie nad rzeką i był główną siedzibą księcia Wacława w nowo utworzonym księstwie zatorskim. W XVI wieku zamek należał do powiatu śląskiego województwa krakowskiego, a w 1494 roku przeszedł w ręce króla Polski Jana Olbrachta. W XVII wieku, ze względu na zmniejszenie funkcjonalności, stary zamek został rozebrany, a na jego miejscu powstał nowy pałac w stylu barokowym, zbudowany na planie prostokąta. W 1778 roku obiekt został zakupiony przez rodzinę Duninów, a następnie przeszedł w ręce kolejnych właścicieli, takich jak Poniatowscy i Potoccy. W XIX wieku, na zlecenie Anny z Tyszkiewiczów Potockiej, pałac przeszedł znaczną przebudowę, przekształcając go w neogotycką rezydencję według projektu Franciszka Marii Lanciego, co nadało mu romantyczny charakter. Po II wojnie światowej pałac został bezprawnie odebrany przez władze Polskiej Ludowej, a od 1946 roku pełnił funkcję siedziby Instytutu Zootechniki i ostatnio Rybackiego Zakładu Doświadczalnego. W latach 1964-1973 przeszedł gruntowną restaurację, przywracając mu dawną świetność. Obecnie w parterze mieszczą się bogato zdobione sale: myśliwska, złota, paprociowa i bluszczowa. Po procesie spadkowym w 2013 roku zamek został odzyskany przez ród Potockich. Zamek w Zatorze jest wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego, co podkreśla jego znaczenie zarówno historyczne, jak i architektoniczne. Jego dzieje, od wczesnośredniowiecznych fundamentów po romantyczne przekształcenia, opowiadają historię regionu i zmieniających się stylów architektonicznych. Dziś jest nie tylko cennym elementem dziedzictwa kulturowego, ale również miejscem, które łączy historię z aktualnymi wydarzeniami i działalnością lokalnych społeczności.