Zamek w Rabsztynie

Zamek w Rabsztynie, położony na Wzgórzu Rabsztyńskim w województwie małopolskim, jest godnym uwagi obiektem architektonicznym i historycznym, który wchodził w skład tzw. Orlich Gniazd. Pierwotnie wybudowany w stylu gotyckim, zamek składa się z trzech części – górnej, średniej i dolnej. Główna wieża, ośmioboczna w formie, została nadbudowana w XV wieku, a zamek średni charakteryzuje się murami oraz bramą wjazdową. Zamek dolny posiadał most zwodzony, fosa oraz pałac wybudowany na przełomie XVI i XVII wieku. Historia zamku sięga XIII wieku, z pierwszymi pisemnymi potwierdzeniami z 1396 roku, kiedy to był on strażnicą graniczną oraz siedzibą starostów i pełnił rolę ochrony szlaku handlowego z Krakowa do Wrocławia. Przez wieki zamek przeszedł przez ręce wielu właścicieli, m.in. rodziny Melsztyńskich i Tęczyńskich. W wyniku konfliktów zbrojnych, m.in. związanych z husytami, zamkiem zajmował się król Władysław Warneńczyk, a po późniejszych perturbacjach trafił w ręce rodu Bonerów, którzy sprawowali urząd starostów przez kilka pokoleń. W XVII wieku, podczas potopu szwedzkiego, zamek został spustoszony, a próby odbudowy były nieskuteczne, prowadząc do jego opuszczenia. Dziś zamek jest celem turystycznym z corocznymi turniejami rycerskimi i rekonstrukcją historyczną, przyciągającym turystów ze względu na swoje malownicze ruiny oraz adaptacje zamku na potrzeby wydarzeń kulturalnych. Etymologia nazwy „Rabsztyn” wywodzi się z niemieckiego „Rabenstein”, nawiązując do obecności kruków w okolicy. Ruiny zamku pojawiły się także w filmie „Karol. Człowiek, który został papieżem”. Obiekt jest zarządzany przez Stowarzyszenie Zamek Rabsztyn oraz Urząd Miasta i Gminy Olkusz, który prowadzi prace adaptacyjne, aby zachować i promować ten historyczny skarb.