Willa „Harenda”

Willa „Harenda” to dom Jana Kasprowicza w Zakopanem, nabyty przez poetę w 1923 roku od angielskiej malarki Winifred Cooper za środki uzyskane z tłumaczenia Szekspira. Obiekt, położony na zboczach Gubałówki, obecnie pełni funkcję muzeum biograficzno-literackiego poety. Nazwa willi pochodzi od gospody „Pod Arendą” w Czarnowąsach, gdzie Kasprowicz uczył się w 1881 roku. Autor mieszkał w Harendzie jedynie przez trzy lata, do swojej śmierci w 1926 roku. W 1933 roku dzięki staraniom wdowy po poecie oraz przyjaciół, w sąsiedztwie willi zbudowano granitowe mauzoleum według projektu Karola Stryjeńskiego, w którym przeniesiono jego prochy. W 1950 roku utworzono muzeum, a w 1964 roku powstało Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, organizujące wydarzenia poświęcone twórczości poety. Muzeum zachowało wystrój domu z czasów życia Kasprowicza, obejmując jadalnię, salonik i sypialnię. W zamkniętej części mieściła się jego bogata biblioteka, która w 1945 roku uległa zniszczeniu w pożarze. W muzeum można zobaczyć pamiątki rodzinne, przedmioty użytkowe, obrazy oraz pozostałości księgozbioru. Na piętrze znajduje się galeria prac Władysława Jarockiego, zorganizowana przez córkę poety, Annę Kasprowicz-Jarocką. Willa oraz jej otoczenie stanowią ważny element kulturowego dziedzictwa Polski, ukazując życie i twórczość jednego z najważniejszych poetów XX wieku.