Sądecki Park Etnograficzny

Sektor Kolonistów Józefińskich w Sądeckim Parku Etnograficznym ilustruje kulturę niemieckich osadników, którzy przybyli do Galicji w latach 1781-1786 z centralnych Niemiec na mocy rozporządzenia cesarza Józefa II. Osadnicy, przeważnie z Palatynatu i Hesji, emigrowali w poszukiwaniu lepszego życia, otrzymując ziemię oraz dotacje finansowe. W wyniku tej kolonizacji w okolicach Nowego Sącza powstały osady z charakterystyczną architekturą, której styl odbiegał od sąsiednich polskich wsi. Sektor składa się z rekonstrukcji trzech murowanych zagród z Gołkowic Dolnych, a na jego końcu stoi oryginalny kościół ewangelicki z 1809 roku. Interesującym aspektem jest polonizacja kolonistów na przestrzeni pokoleń oraz ich późniejsze przymusowe przesiedlenie w wyniku działań hitlerowskich, co wpłynęło na zachowanie lokalnej architektury. W samym parku, na obszarze około 20 hektarów, znajdują się 68 obiektów, w tym tradycyjne zagrody chłopskie, dwór szlachecki i cerkiew łemkowska. Eksponowane są także warsztaty rzemieślnicze oraz tematyczne wystawy etnograficzne. Druga część parku, Miasteczko Galicyjskie, to rekonstrukcja małomiasteczkowej zabudowy z przełomu XIX i XX wieku, która służy jako zaplecze konferencyjne i wystawiennicze, skupiając różnorodne obiekty architektoniczne, w tym ratusz, pracownie rzemieślnicze, kapliczki i sklepy. Budynki w Miasteczku Galicyjskim zostały zbudowane w latach 2003-2011, a ich architektura opiera się na historycznych wzorach. Warto zaznaczyć, że park ukazuje cztery grupy etnograficzne – Lachów Sądeckich, Pogórzan, Górali sądeckich oraz Łemków – i stanowi cenne źródło wiedzy o regionalnej kulturze i tradycji ludowej.