Akademiola w Tarnowie

Akademiola w Tarnowie, znana także jako scholasteria lub dom kapitulny, jest przykładem renesansowego budownictwa z XVI wieku, zbudowanym na planie wydłużonego trapezu. Charakterystyczne dla niej są murowane, dwukondygnacyjne pomieszczenia, które zostały zmodyfikowane podczas rewitalizacji w latach 1948–1952, kiedy to usunięto jedną kondygnację. Elewacja budynku jest skromna, z manierystycznym portalem drzwiowym i ozdobnymi oknami z żelaznymi kratami. We wnętrzach znajdują się piec, arkadowe wnęki i drewniane stropy belkowe. Budynek ma bogatą historię, wynikającą z połączenia dwóch wcześniejszych obiektów: szkoły parafialnej oraz infirmerii wikariuszy. Jego fundacja związana jest z postacią Marcina Łyczki, prepozyta tarnowskiego, a pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą z końca XVI wieku. W XVIII wieku kamienica stała się częścią akademii, a w XIX wieku pełniła funkcje edukacyjne, aż do momentu jej złego stanu technicznego. Po II wojnie światowej budynek został przystosowany na muzeum, a w 1991 roku wpisano go do rejestru zabytków. Współcześnie w akademioli mieści się Muzeum Diecezjalne, eksponujące małopolską sztukę gotycką. Ciekawostką jest, że wnętrze budynku utrwalił w swoich szkicach Stefan Matejko, bratanek Jana Matejki.