Matka Boża Skalska

Matka Boża Skalska to monumentalny obraz namalowany w 1863 roku przez Walerego Eljasza-Radzikowskiego na skale w Dolinie Mnikowskiej, w tzw. "Cyrku". Powód jego powstania wiąże się z heroicznymi wydarzeniami związanymi z powstaniem styczniowym, gdzie Matka Boska miała wskazać ukrywającym się powstańcom bezpieczną jaskinię. Inna wersja legendy mówi o hrabinie Potockiej, która po prośbie o uzdrowienie córki ujrzała w śnie obraz Maryi na skale. Radzikowski, także kierując się chęcią stworzenia miejsca modlitwy dla uczestników powstania, namalował ten obraz. Po upadku powstania, gdy odprawianie mszy za Ojczyznę w kościołach krakowskich było zabronione, Krakowianie zorganizowali tajne msze przy obrazie Matki Bożej Skalskiej, co czyni go miejscem ważnym nie tylko religijnie, ale i kulturowo. Obraz przedstawia Matkę Boską jako Polonię, dynamicznie ukazaną w ruchu, co symbolizuje dążenie do wolności. W 1952 roku ksiądz Karol Wojtyła odwiedził to miejsce, co zapoczątkowało jego wędrówki po Polsce. Współcześnie, corocznie odbywają się msze upamiętniające tę wizytę. W latach 80. XX wieku wizerunek Matki Bożej Skalskiej został zamalowany, a w jego miejsce stworzono nową wersję. Obecnie do obrazu prowadzą schodki, pod nim znajduje się polowy ołtarz, a wzdłuż ścieżki rozmieszczono stacje drogi krzyżowej. W dolinie znalazły się także tablice informacyjne i ławki dla turystów, co przyczynia się do kulturalnego i rekreacyjnego charakteru tego miejsca. Matka Boża Skalska to nie tylko obiekt kultu religijnego, ale i ważny symbol polskiej historii i tożsamości narodowej.